GRÝP VE GRÝP AÞISI

-SANÝ KONUKOÐLU HASTANESÝNDEN DR. REZAN HARMAN GÜNERKAN:

-“KIÞ AYLARINDA ÝNSANLARIN TAMAMINA YAKINININ YAKALANDIÐI, ANCAK ÇOK DA CÝDDÝYE ALINMAYAN GRÝP, FARKLI HASTALIKLARI TETÝKLEYEBÝLECEÐÝNDEN CÝDDÝYE ALINMASI GEREKEN HASTALIKTIR”

-“GRÝBÝN YAYILIMINI ÖNLEMEK AÇISINDAN GRÝP AÞISI ÖNEMLÝDÝR”

 

Özel Sani Konukoðlu Hastanesi Enfeksiyon Hastalýklarý ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmaný Dr. Rezan Harman Günerkan, kýþ aylarýnda neredeyse tüm insanlarýn yakalandýðý ancak pek de önemsenmeyen grip rahatsýzlýðýnýn, birçok farklý hastalýðý tetikleyebileceðinden ciddiye alýnmasý gereken bir hastalýk olduðunu söyledi.

 

Dr. Rezan Harman Günerkan, “Ýnfluenza adý verilen bir virüsün neden olduðu grip; ateþ, þiddetli kas ve eklem aðrýlarý, halsizlik, bitkinlik, titreme, baþ aðrýsý ve kuru öksürük gibi belirtiler ile baþlayan bir enfeksiyon hastalýðýdýr” dedi.

 

Çok kolay ve hýzlý bulaþan grip hastalýðýnýn önemsenmesini ve önlem alýnmasýný isteyen Dr. Rezan Harman Günerkan, “Grip, influenza virüslerinin yol açtýðý, akut üst solunum yolu enfeksiyonu semptomlarý ile baþlayan bir hastalýktýr” diye konuþtu.

 

Diðer virüslerin yaptýðý üst solunum yolu enfeksiyonlarýna da toplumda grip denildiðini anlatan Dr. Rezan Harman Günerkan, bu durumun hastalýðýn diðer üst solunum yolu enfeksiyonlarý ile karýþtýrýlmasýna neden olduðuna dikkat çekti.

 

GRÝPÝN TARÝHÇESÝ

Gribin tarihinin insanlýk tarihi kadar eski olduðunu vurgulayan Dr. Rezan Harman Günerkan, þöyle devam etti:

 

“Grip, Galya’da yerleþmiþ Franklarýn konuþtuklarý dilde ‘yakalanmak’ anlamýna gelen ‘Gripan’dan köken alýr. Gribin diðer bir ismi ‘influenza’dýr. Influenza, Ýtalyanca bir kelime olan influentia difreddo’dan gelir. Bu sözcük astroloji kökenli olup, yýldýzlardan geldiði varsayýlan gizli bir kuvvet veya yýldýzlardan akan eter tabiatýnda, insanlarýn iþ ve hareketlerine etki eden bir sývý anlamýna gelir.

 

Ayrýca 1889 – 1892 salgýnýnda tuttuðu þahýslarý son derece bitkin hale getirdiðinden Anadolu’da bu hastalýða ‘paçavra hastalýðý’ denilmiþtir. Gribin tarihi neredeyse insanlýk tarihi kadar eskidir. M.Ö 415 senesinde Sicilya’da Atina ordularý arasýnda bir grip epidemisinin olduðu Hipokrat tarafýndan kaydedilmiþtir.”

 

GRÝP AÞISI

Gribin yayýlýmýný engellemek açýsýndan grip aþýsýnýn büyük önem taþýdýðýnýn altýný çizen Dr. Rezan Harman Günerkan, “Gribin aðýr seyretme ihtimali olan risk gruplarýný hastalýktan korumak, hastalýðýn þiddetini ve ölümleri engellemek, toplumda verilmesi gereken zorunlu hizmetlerin kesintisiz sürdürülmesini saðlamak amacýyla aþý uygulanmaktadýr” ifadelerine yer verdi.

 

Dr. Rezan Harman Günerkan, gebeler, doðum veya düþük yapmýþ ilk 15 gündeki kadýnlar, 6-59 ay çocuklar, diyabet, kronik akciðer hastalýðý, baðýþýklýk sisteminin baskýlandýðý durumlar gibi kronik hastalýk nedeniyle risk taþýyan 5-64 yaþ grubu kiþiler, okul öncesi, ilk ve orta öðretim ve üniversite öðrencileri, 65 yaþ üstü kronik hastalýðý olanlar, silahlý kuvvetler mensuplarý, kolluk kuvvetleri (Emniyet, Jandarma) ve 5-24 yaþ arasý geri kalan tüm nüfusun mutlaka grip aþýsý yaptýrmasý gerektiðini kaydetti.

 

Dünyada halen üç tip aþý üretildiðini bildiren Dr. Rezan Harman Günerkan, bu aþýlarýn “Ýnaktif adjuvanlý, inaktif adjuvansýz ve canlý attenue (hastalýk yapýcý etkisi zayýflatýlmýþ) sprey aþý” olduðuna iþaret etti.

 

Dr. Rezan Harman Günerkan Saðlýk Bakanlýðý Bilim Kurulunun aldýðý karar gereðince ülkemizde gebeler hariç tüm hedef gruplara adjuvanlý aþý uygulanacaðýný anýmsattý.

 

ADJUVAN NEDÝR?

Adjuvan’ý “Aþýlarýn içine baðýþýklýk sisteminin verdiði yanýtý artýrmak için eklenen yardýmcý maddeler” olarak tanýmlayan Dr. Rezan Harman Günerkan, bu maddenin bir doz aþýdaki virüs içeriðinin 2-8 kat azalmasýný saðladýðýný ve 80 yýldan bu yana birçok aþýda kullanýldýðýný söyledi..

 

“Grip aþýsý adjuvan olarak skualen içerir” diyen Dr. Rezan Harman Günerkan, sözlerini þöyle sürdürdü:

 

“Skualen, insanlarda, hayvanlarda ve bitkilerde bulunan doðal bir maddedir. Balýk yaðýnda, zeytinyaðýnda, kozmetiklerde ve bazý reçetesiz satýlan ilaçlarda bulunur. Aþý üretiminde kullanýlan skualen köpek balýklarýndan elde edilmektedir. Aþý yapýldýktan 8-10 gün sonra koruyucu etkisi baþlar. Ýki hafta sonra da tam koruma saðlanýr. Aþýnýn 10 yaþ ve üzerindeki kiþilere tek doz olarak uygulanýr. 6 ay ve altýndaki bebeklere aþý uygulanmaz, emzirme döneminde aþý yapýlabilir.”

 

GEBELÝKTE AÞI UYGULAMASI

Grip aþýsýnýn gebelikte zararlý olup olmadýðýna yönelik çalýþmalar yapýldýðýný hatýrlatan Dr. Rezan Harman Günerkan, bu çalýþmalar hakkýnda þu bilgileri verdi:

 

“Gerek canlý, gerek adjuvanlý veya adjuvansýz aþýlar ile hayvanlar üzerinde yapýlan çalýþmalarda gebelik, bebeðin anne karnýndaki geliþimi, doðum ya da doðum sonrasý geliþimi üzerine doðrudan ya da dolaylý zararlý bir etkiye iliþkin kanýt saptanmamýþtýr. Dünya Saðlýk Örgütü’nün aþý konusundaki Uzmanlar Komitesi pandemik A (H1N1) 2009 aþýlarýnýn gebelerde uygulanabileceðine iliþkin bir karar almýþtýr.

 

Grip aþýsý 20’inci haftadan ileri gebeliklerde güvenilirdir. 20’inci haftadan erken gebeliklerde de herhangi istenmeyen bir etki tespit edilmemiþtir. 20’inci haftadan önceki gebeliklerde aþý kiþinin yazýlý onayý ile uygulanýr. Gebeler için adjuvansýz aþý temin edilmesi öngörülmüþtür. Gebelere adjuvansýz aþý uygulamasýna 2009 yýlý Aralýk ayýnda baþlanmýþtýr.”

 

AÞI KÝMLERE UYGULANMAZ

Dr. Rezan Harman Günerkan, daha önce aþý yapýldý ise ve alerji geliþtiyse, yumurtaya karþý alerjiniz varsa ve yüksek ateþiniz var ise aþý uygulanmayacaðýný ve ertelenmesi gerektiðini ifade etti.

 

 

Aþýnýn beklenen en sýk yan etkilerine de deðinen Dr. Rezan Harman Günerkan, sözlerini þöyle tamamladý:

 

“Aþý uygulanan bölgede kýzarýklýk, þiþlik, aðrý, morluk, vücut kýrýklýðý, yorgunluk, baþ aðrýsý, terleme, titreme, kas aðrýsý gibi yan etkiler görülebilir. Ancak bu yan etkiler genellikle aþýdan sonraki birkaç gün içerisinde kendiliðinden düzelir.”

---

•