KADINLIÐIN SONU DEÐÝL, SAÐLIKLI BÝR YAÞAMIN BAÞLANGICI: HÝSTEREKTOMÝ
Kadýnlarda sýk görülen miyomlar, rahim ve yumurtalýk kanseri, rahim iç zarýnýn iltihaplanmasý, rahim sarkmasý gibi durumlarda rahmin yani uterusun alýnmasý gerekebiliyor. Bu durum kadýnlar için cinsel yaþam ve menopoz süreci ile ilgili pek çok soru iþaretini beraberinde getirebiliyor. Ancak geliþen teknolojiler ve yüksek cerrahi deneyim sayesinde son derece konforlu bir ameliyat süreci geçirmek ve sonrasýnda saðlýklý bir yaþama kavuþmak mümkün olabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Kadýn Hastalýklarý ve Doðum Bölümü’nden Doç. Dr. Hasan Onur Topçu, rahmin alýnmasý gereken durumlar ve cerrahi yöntemleri ile ilgili bilgi verdi:
Esas görevi bebeðe ev sahipliði yapmak
Kadýn üreme sisteminin önemli organlarýndan biri olan rahim, karnýn alt kýsmýnda leðen kemiðinin çevrelediði bölgede bulunmaktadýr. Düz kaslardan oluþan, kalýn duvarlara sahip ve ters çevrilmiþ bir armut þekline benzeyen rahmin asýl görevi, doðuma kadar bebeði tutmak ve büyümesini saðlamaktýr.
En önemli sebep miyomlar
Rahmin alýnmasýna neden olan faktörlerin baþýnda miyomlar gelmektedir. Miyomun yaný sýra Endometriozis, Adenomyozis, anormal rahim kanamalarý, rahim sarkmasý, rahim aðzý kanseri, yumurtalýk kanseri ile rahim kanseri,rahmin ve komþu organlarýn iltihabi durumu olan pelvik inflamatuar hastalýklarý ve doðum sonrasý durdurulamayan kanamalar rahmin alýnmasýna sebep olan durumlar arasýnda yer almaktadýr. Ancak kanserler dýþýnda belirtilen durumlarýn varlýðý rahim alma kararýný vermek için yeterli olmamakta; bu hastalýklarýn hastada ilaç tedavisiyle üstesinden gelinemeyen durumlara yol açmasý gerekmektedir.
Dört çeþit histerektomi uygulanýyor
Tüm dünyada en sýk yapýlan ameliyatlar arasýnda yer alan rahim alma operasyonunda bazen rahmin bir kýsmý, bazen tamamý, bazen de yumurtalýk ve tüplerle birlikte hepsi alýnmaktadýr. Rahim alma ameliyatýnýn dört çeþidi bulunmaktadýr. Rahmin, rahim aðzý ile beraber alýnmasýna ‘Total histerektomi’, rahmin alýnýp rahim aðzýnýn býrakýlmasýna ‘Subtotal histerektomi’, rahmin, her iki yumurtalýðýn ve tüpün alýndýðý ameliyata ‘Total histerektomi ve salpingooferektomi’ ve kanser ameliyatlarýnda uygulanan, rahmin komþu dokularý da içerecek þekilde geniþ bir alan ile beraber çýkarýldýðý ameliyata ‘Radikal Histerektomi’ denilmektedir.
Açýk ameliyat sonrasý normal hayata dönüþ uzun süre alýyor
Histerektomi ameliyatlarý günümüz þartlarýnda vajinal, laparaskopik (kapalý) ve açýk cerrahi olmak üzere üç farklý yöntemle uygulanýr. Hangi yöntemin hangi hastaya uygulanacaðý hastalýðýn çeþidine, rahmin boyutlarýna ve sarkma olup olmamasýna göre deðiþmektedir. Açýk abdominal histerektomi yönteminde rahim karýndan çýkartýlýrken, karnýn alt bölgesine kesi uygulanarak rahim ve diðer organlara ulaþýlýr. Ancak iyileþme süresi daha uzun, daha aðrýlý ve normal hayata dönüþ süresi daha uzun olmaktadýr.
Rahim sarkmalarýnda vajinal histerektomi uygulanýr
Özellikle sarkma durumlarýnda rahmin vajen bölgesinden çýkarýlmasý yöntemi ile yapýlan cerrahiye “vajinal histerektomi” adý verilmektedir. Bu ameliyat yönteminde karýnda bir kesi ya da ameliyat izi olmamakla beraber, iyileþme daha hýzlý, aðrý seviyesi daha az ve normal hayata dönüþ daha çabuk gerçekleþmektedir.
Laparoskopik cerrahi daha çok tercih ediliyor
Kapalý ameliyat olarak da bilinen laparoskopik histerektomi çoðunlukla göbek deliðinin hemen altýndan yaklaþýk bir santimlik kesi açýlmasý ile baþlamaktadýr. Her biri ortalama bir kalem kalýnlýðýnda olan aletlerle ve kameralarla bu açýlan deliklerden girilip, iç organlarýn monitörde görünmesi saðlanýrken, ameliyat sadece birkaç tane ufak kesiyle tamamlanmaktadýr. Bu yöntemde enfeksiyon oraný ve aðrý seviyesi daha düþük olmaktadýr. Bununla birlikte hastanýn normal hayata dönüþü çok hýzlý gerçekleþmektedir. Hasta dostu olan laparaskopik rahim alma ameliyatý, imkanlar dahilinde ilk tercih olarak seçilmektedir.
Rahmi alýnan kadýnlar menopoza girmiyor
Yumurtalýklarý korunup rahmi alýnan kadýnlarda adet kanamasý olmamaktadýr ama menopozun meydana getirdiði sýcak basmalarý ve ani terlemeler gibi þikayetler de ameliyata baðlý geliþmemektedir. Ancak rahim ile beraber yumurtalýklarýn alýnmasý durumunda menopoz durumu söz konusu olmaktadýr. Ameliyattan sonra aðrý, kabýzlýk, pelvik taban kaslarýnda zayýflýk, seksüel disfonksiyon gibi sorunlar görülebilmektedir. Ayrýca 35 yaþ altýnda bu operasyonu geçiren kadýnlarda yumurtalarý korunsa bile hipertansiyon, diyabet ve kalp hastalýklarýnda risk artýþý yükselebilmektedir.