Diyabette DOÐRU BÝLÝNEN YANLIÞLAR

Diyabet Ýle ilgili Sev Amerikan Hastanesi Ýç Hastalýklarý Uzmaný (Dahiliye) Dr.Erhan Alaþehirli; Doðru bilinen yanlýþlarý þöyle sýralýyor, Diyabette eðitim eksikliði olmasý nedeniyle hastalarýn kafalarýndabirçok soru iþareti kalýyor.

1. Halk arasýnda çok þeker yemek, þekerli yiyecekler tüketmek, caný çok þeker isteme þker hastalýðý belitisimidir ?Hayýr.

Aþýrý þekerli þeyler yemek, canýnýn çok þeker istemesi sadece dengesiz beslenmeye sebep olur, kilo almasýna sebep olur fakat þeker bunlar þeker hastalýðýnýn bir belirtisi deðildir. Fakat kilo almak ileride þeker hastalýðý için bir risk faktörüdür. Bunun için þekerli gýdalardan tabi olabildiðince uzak durmak daha kýsýtlý tüketmek gerekir.

 

2. Hastalar þekerim var, tansiyonum var diye bunlarý düþürmek için limon yerler. Bu da yanlýþtýr. Limon içinde çok þeker ihtiva eden bir meyvedir. Ýçinde düþündüðümüzden çok daha fazla þeker vardýr ve bu kan þekerinin yükselmesine sebep olur. Peki, tansiyon düþürme? Limonun, tansiyon düþürücü hiçbir etkisi görülememiþtir. Tansiyon düþürücü bir tek madde vardýr o da tuzu az yemek. Mutlaka tuzu az yemek ya da hiç yememek gerekir.

 

3. Bazý hastalar, meþrubat ve gazlý içeceklerin þekere ve tansiyona çok zararlý olduðu için bu tarz içecekleri tüketmediklerini belirtirler. Bu yüzden daha çok maden suyunu içtiklerini söylerler. Bu da yanlýþ bir algýdýr, tabiki meþrubatlar ve gazlý içecekler kan þekerini yükseltir ve tansiyon için çok iyi bir þey deðildir ama bunlarýn dýþýnda maden suyu hepsinden daha çok zararlýdýr. Çünkü maden sularý tansiyon yükselmesine sebep olur ve böbreklere tuz yükü getirir. Vücutta tuz birikmesine sebep olarak daha kötü sonuçlar doðurur.

 

4. Bazý þeker hastalarý insülin kullanmak istemediklerini söylerler çünkü uzun süre insülin kullandýklarýnda ileride insülinin böbreklerine zarar verdiklerini düþünürler. Bu da tamamen yanlýþ bir düþüncedir. Çünkü aslýnda böbreklere zarar veren þey þekerdir. Kan þekeri ne kadar yüksekse, böbreklere zararý da o kadar fazla olur. Ýnsülin þekerin böbreklere zararýný önleyen bir maddedir. Ýnsülinin vücuda hiçbir zararý yoktur. Ne kadar kullanýrsa kullansýn, dozu ne kadar olursa olsun böbrekleri koruyan bir maddedir. Bunun için hiçbir organýmýza zararý yoktur. Ýnsülini güvenle kullanabilirler hatta insülin aspirinden çok daha güvenli bir ilaçtýr.

Peki, þeker haplarý ile insülin arasýnda bir iliþki var mý? Var. 

Þeker hastalarý için þeker haplarýný pasta olarak düþünürsek insülin ekmektir. Yani pastayý ömür boyu ve her gün yiyemezsiniz ama ekmek ömür boyu ve her gün yenir. Yani insülini ömür boyu kullanabilirsiniz hiçbir sakýncasý yoktur. Ama þeker haplarý bir süre sonra vücutta direnç geliþtirir ve artýk kullanýldýðýnda etkisi gittikçe azalýr ve vücuttaki insülin depolarýný azaltarak ilaçlara etkisizlik baþlar. Bunun için insülin, her zaman için daha iyi bir þeydir.

 

Zayýflama haplarýnýn bilinçsiz kullanýmý

Bu tür haplarý hastalar, doktorlarýna danýþmadan internetten sipariþ etmemelidirler. Çok ciddi zararlarý olmakla birlikte ani ölümlere sebep olan bazý maddeler vardýr. Hastalar bunlarý internetten bilinçsizce alýyor. Geçenlerde bana gelen bir hasta, “Bende vitamin eksikliði varmýþ. Bunu ölçtürdüm, þu vitaminler eksik çýktý ve o vitaminleri eczaneden bana sattýlar dedi.” 50 TL’ye bir ilaç alýp gelmiþ. Ýlacýn yan etki maddesine baktým. Çok uyduruk ne olduðu belli olmayan þeylerdi. Bunun üzerine þikâyet edip o ilacý yasaklatýrdýk. Tüm Türkiye’de o ilacýn yasaklandýðýna dair yazýsý geldi ve o maddenin satýlmasý yasaklandý. Eczane dahi olsa doktoruna danýþmadan hastalarýn, ilaç satýn almamalarý gerekir. Bir de son yýllarda gençler vücut geliþtirme sporu yaparken bazý ilaçlar ý ya sporhocalarýna sorarak ya da internetten almaktalar.Bunlarda karaciðer yetmezliðine ve komaya neden olarak ölümlere sebeb olmakta.

 

Þeker hastalýðýnýn belirtileri neler ve gizli þeker nedir?

Þeker hastalýðý þu demek: Genellikle þeker hastalýðý çok su içmek, geceleri çok fazla idrara çýkmak, halsizlik, bitkinlik gibi belirtilerle baþlar ve hastalar doktorlara genellikle bu þikâyetlerle gelirler. Eðer kan þekeri 2 kez 8 saat açlýk sonrasýnda 126 mg/dl üzerinde çýkarsa þeker hastalýðý teþhisi konulur. Þimdi, son günlerde halk arasýnda þöyle bir þey var; benim þekerim var da bir de gizli þekerim varmýþ diye bir söylenti dolaþýyor.

Gizli þeker þu demek: Þeker hastalýðý olmadýðý tespit edilen insanlarda, þeker yükleme testi yapýyoruz. Þeker yükleme testinden (açlýk, tokluk kan þekeri tayini ve insülin düzeyi bakýlarak) sonra, o insanlarýn þekere yatkýn olduðunu düþünüyoruz yani bu insanda ileride þeker hastalýðý olabilir diyoruz.. Biz bu kiþilere senin þeker hastasý olma ihtimalin yüksek, kendine dikkat et, kilo ver ve spora baþla gibi tavsiyelerde bulunuyoruz. Anlatmaya çalýþtýðým þudur, þeker hastalýðým var bir de benim gizli þekerim varmýþ gibi bir cümle yanlýþtýr. Gizli þekeri olabilmesi için, þeker hastasý olmamasý gerekir o insanýn. Bu kan tahlili ile ölçülebilen bir þeydir. Bunu doktorlara gelip þeker yükleme testi yaparak öðrenebilirsiniz.

 

Þeker hastalýðý genellikle hangi yaþ aralýðýnda ortaya çýkar?

Þeker hastalýðý doðumdan ölünceye kadar her an her yaþta ve her dönemde ortaya çýkabilen bir hastalýktýr. Genellikle gençlerde ortaya çýkan þeker hastalýðý Tip 1 dediðimiz mutlaka insülin kullanýmý gerektiren þeker hastalýðý olur. Ýleri yaþlarda yani 35-40 yaþlarýnda genellikle aþýrý kilolularda ortaya çýkan, þeker hastalýðýnda da aðýzdan alýnabilen haplarla idare edebilecek Tip 2 þeker hastalýðý var demektir. Tip 2 þeker hastalýðýndaki sebep karþýmýza iki türlü çýkabilir. Ya insan þiþmandýr, þiþmanlýða baðlý olarak vücudunda insüline karþý direnç vardýr. Dolayýsýyla vücutta yeterli insülin olmasýna raðmen hasta þeker hastasý olur. Çünkü insüline olumlu cevap vermez. Biz de onun insülin direncini kýracak ilaçlar veririz ve rahatlatýrýz hastayý veya insülin üreten organ olan pankreas yeterli düzeyde insülin üretemez hale gelir. O zaman da biz yine Tip 2 þeker hastasý deriz ve aðýzdan alýnan haplarý veririz. O haplarýn etkisi, pankreastaki insülin üreten hücrelere etki ederek insülin salgýlanmasýný daha çok arttýrmak. Ama bir süre sonra pankreasýn insülin rezervi bittikten sonra o hastalar tekrar insülin kullanmaya ihtiyaç duyarlar.

 

Þeker hastalýðýndan korunmanýn yollarý nelerdir?

Þeker hastalýðýndan korunmanýn yöntemleri; Beslenmemize dikkat etmemiz gerekiyor. Fazla kilo almamamýz ve normal günlük aktivitelerimizi yapmamýz gerekir. Stresten uzak durmalý, sigara, alkol gibi zararlý maddelerden mümkün mertebede uzak durmalý ve düzenli spor yapmalýyýz. Bir de ailevi bir yatkýnlýðýmýz varsa daha çok dikkat etmemiz gerekir.

Toplumda diyabetle ilgili doðru bilinen birçok yanlýþ var. Toplumda bu algýnýn bu kadar yaygýn olmasýnýn nedeni nedir?

Bunun nedeni, insanlar kulaktan duyma bilgilerle hareket ediyor. Komþusunun söylediði, arkadaþýnýn söylediði bir doktorun söylediklerinden çok daha önemli ve doðru geliyor insanlara.BU zaten tüm ülkenin sorunu,BÝLGÝ SAHÝBÝ OLMADAN FÝKÝR SAHÝBÝ OLMAK .

Þeker hastalýðý ile ilgili eðer akýllarýna takýlan bir soru varsa, gidip doktora sormalarý gerekiyor.

---

•