Geçmeyen öksürük, alerjik astým, kronik bronþit ya da KOAH þikayetleri kýþ aylarýnýn gelmesiyle çoðalmaya baþlýyor. Birçok etkenle mikroplara maruz kalýnan bu soðuk günlerde hava kirliliði de insan saðlýðýný tehdit eden önemli bir unsur olarak karþýmýza çýkýyor. Giderek artan nüfusun ihtiyaçlarýný karþýlamak için büyüyen sanayi çevreyi önemli ölçüde kirletirken, maruz kalýnan zararlý maddeler cilde, gözlere ve solunum sistemine zarar veriyor. “15- 21 Aralýk Hava Kirliliði Ýle Savaþ Haftasý” öncesinde Medical Park Gaziantep Hastanesi Göðüs Hastalýklarý Bölümü’nden Uzm. Dr. Demet Çetin, hava kirliliðinden korunmak için dikkat edilmesi gerekenler hakkýnda bilgi verdi.
81 ilin 53’ünde hava kirliliði var
Sanayi ve teknolojinin son yýllardaki hýzlý geliþimi, plansýz endüstrileþme, nüfus artýþý, saðlýksýz kentleþme gibi bu etkiler en çok çevreye zarar vermektedir. Sanayileþme sonucu ortaya çýkan katý, sývý ve gaz halindeki kirletici maddeler; havaya, suya ve topraða karýþmaktadýr. Kirli havada karbon monoksit, kükürt dioksit, ozon, uçucu karbonlar, kanserojen maddeler ve çeþitli kirleticiler bulunmaktadýr. Türkiye’de 81 ilin 53’ünde hava kirliliði yüksektir.
Nefes darlýðý krizlerini tetikliyor
Kýþ aylarýnda enfeksiyon riskinin artmasýnýn yaný sýra hava kirliliðinin de yaygýnlaþmasý saðlýða ciddi ölçüde zarar vermektedir. Hava kirliliðinden en çok solunum yollarýný etkilenmektedir. KOAH yani kronik akciðer hastalýðý, alerjik astýmý, kronik sinüziti olanlar ve akciðerinden daha önce hastalýk geçirmiþ olup bu konuda hassas olan kiþiler hava kirliliðinin kötü etkilerine daha çok maruz kalmaktadýr. Alerjik astýmlý hastalarda da alerjik astým krizleri ortaya çýkabilmektedir. Bunun dýþýnda kirli hava solunduðu zaman bronþlar hassas hale gelmektedir. Bronþlarda hem alevlenmeler artmakta hem de spazmlar olmaktadýr. Zaten hassas durumda olan akciðerin hava kirliliði nedeniyle maruz kaldýðý en ufak bir mikrop bronþlara iner ve akciðeri enfeksiyona açýk hale getirir. Bu da bronþit, zatürre ve astým krizleri gibi rahatsýzlýklara yol açmaktadýr.
Burnunuzu ve aðzýnýzý kapatarak korunun
Özellikle astým ve kronik bronþiti olan kiþilerin burundan nefes almasý gerekmektedir. Burun filtre görevi gördüðü için zararlý maddeleri süzerek akciðerlere nispeten daha temiz bir hava iletecektir. Akþam saatleri yani trafiðin yoðun olduðu zamanlarda dýþarda olmaktan kaçýnýlmalýdýr. Kýþ aylarýnýn etkisiyle soðuk ve kirli havada aðzý ve burnu atký, þal ya da maskeyle korumak gerekmektedir. Baðýþýklýk sistemi güçlü tutularak hastalýklara karþý dirençli olunursa kirli havanýn kiþiyi etkileme oraný düþebilmektedir. Bunun için düzenli uyku ve saðlýklý beslenme de çok önemlidir. Sanayi bölgelerine yakýn oturmayarak kirli havadan kaçýnabilmek de mümkündür.