Arama köpekleri kanser teþhisinde kullanýlabilir"

Arama köpeklerinin insanlarda kanser hastalýðýnýn koku üzerinden teþhisinde kullanýlmasý amacýyla çalýþma yürütülüyor. Adli Bilimciler Derneði  Baþkaný Prof. Dr. Hancý,"Dünyada köpekler insaný ya da dýþký, idrar gibi  þeyleri koklayarak kanser tespitinde kullanýlabiliyor ama bu týbbýn yerine  geçecek bir þey deðil. Bunu ön tarama testi gibi algýlayabiliriz" ifadesini kullandý.

Koku duyarlý canlý ve ceset arama köpeklerinin  insanlarda kanser hastalýðýný teþhiste kullanýlmasý amacýyla çalýþma baþlatýldý.  Samsun AFAD'ýn baþlattýðý proje kapsamýnda köpeklerin koku üzerinden  kanseri teþhis etmesi amacýyla Türkiye'deki 8 üniversiteden gelen bilim  insanlarýnýn katýlýmýyla 22 kiþiden oluþan bilim kurulu oluþturuldu ve ilk  toplantý gerçekleþtirildi.

 Adli Bilimciler Derneði Baþkaný ve Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi  Öðretim Üyesi Prof. Dr. Hamit Hancý,  köpeklerle kanser teþhisi  yapýlmasý konusunda AFAD'ýn projesini öncelikle araþtýrdýklarýný söyledi. 

Dünyada bunun örnekleri bulunduðuna dikkati çeken Hancý, "Dünyada  köpekler insaný ya da dýþký, idrar gibi þeyleri koklayarak kanser tespitinde  kullanýlabiliyor ama bu týbbýn yerine geçecek bir þey deðil. Bunu ön tarama testi  gibi algýlayabiliriz. Köpeði getirip hemen kanseri teþhis etmesini bekleyemeyiz."  dedi.

 Bu kapsamda Ondokuz Mayýs ÜniversitesiTýp Fakültesinin ilgili  branþlarýndaki hocalar ve Türkiye'nin deðiþik üniversitelerinde görevli adli  antropolog, adli veteriner hekim ve adli týp uzmanlarý ile hukukçularýn bir araya  geldiðini anlatan Hancý, þöyle devam etti:  "Bu, olmayacak bir þey deðil, yapýlabilir. Türkiye'de ilk kez böyle  bir toplantý gerçekleþtirildi. Çok ciddi ve çok dikkatli bir çalýþma. Adým adým  ilerlemek zorundayýz. Böyle bir çalýþmayý yaparak Türkiye Cumhuriyeti'ne hediye  etmek herkesin borcu. Çalýþmada herkes gönüllü olarak görev alýyor."

KOKU ÝLE TEÞHÝS

 Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi Týp Etiði ve Týp Tarihi Anabilim Dalý  Öðretim Üyesi Prof. Dr. Nesrin Çobanoðlu da köpeklerle kanserin teþhisi konusunda  pek çok ülkede çalýþma olduðunu ve olumlu sonuçlar alýndýðýný aktardý. Bunun güvenilir bir veri olarak kullanýlabilmesi için bilimsel açýdan  standartlara uygun çalýþmalar yapýlmasý gerektiðine iþaret eden Çobanoðlu,  "Kanseri teþhis eden çeþitli yöntemler bulunuyor ama bunlarýn yan etkisinden  hastamýzý korumak isteriz. Güvenilir olmayan ama geliþtirilmeye açýk yöntemler  var. Bunlarýn arasýnda özellikle koku ile teþhis son zamanlarda týbbýn içine  aldýðý alanlardan biridir." deðerlendirmesinde bulundu. Türkiye'nin dört bir yanýndan gelen bilgisayar uzmaný, veteriner  hakim, týp hekimi, köpek eðiticisi gibi uzmanlarla tam anlamýyla multidisipliner  bir toplantý yaptýklarýný dile getiren Çobanoðlu, þunlarý söyledi:  "Araþtýrma sýrasýnda dikkat edilmesi gereken yönler var. Ýnsanlara ve  hayvanlara zarar verilmemesi, topluma faydalý olabilecek sonuç için daha etik  olunmasý konularýnda hassas davranmamýz gerekiyor. Bilimsel araþtýrmalar yaparken  etik açýdan çok dikkatli olmalýyýz çünkü canlýlar üzerinde yapýlan deneylerle  yürüyecek bu konudaki geliþmeler, umut vadeden bir alan olarak görülüyor."

 Samsun AFAD Müdür Vekili Yusuf Aysu da AFAD'da canlý insan aramanýn  yaný sýra kadavra arama köpeði de bulunduðunu aktardý. AFAD bünyesinde kandan  arama yapabilen tek arama köpeðinin kendilerinde bulunduðunu vurgulayan Aysu,  þunlarý kaydetti: "Buradan yola çýkarak son zamanlarda gündeme gelen kanserin erken  teþhisi aþamasýnda köpeklerin koku ile ilgili kullanabilirliðini deðerlendirmek  üzere toplantý gerçekleþtirdik. Köpeklerle kokudan kanser teþhisinin  yapýlabilmesi için bir bilim kurulu oluþturduk. Bundan sonra yeniden  deðerlendirme yapýp hangi kanser türü ile hangi aþamada köpeklerle çalýþacaðýmýzý  belirleyeceðiz." AA

 

---