Obezite Taný ve Tedavisi

Özel Akademi Hastanesi Doktorlarýndan (Ýç Hastalýklarý) Dahiliye  Uzmaný Dr. Cihan Öztürk’’ Obezite Taný ve Tedavisi hakkýnda okuyucularýmýzý bilgilendirdi.Obezite Prevalansý ‘’Dünyada doðu-batý veya zengin-yoksul’’ toplum ayýrýmý gözetmeksizin giderek artmaktadýr.Günümüzde önlenebilir ölümlerin sigaradan sonra gelen ikinci önemli nedeni obezitedir.

Baþlangýçta geliþmiþ ülkelerin sorunu olarak kabul edilirken geliþmekte olan ülkelerde’de gelir düzeylerinin artmasý, batý yaþam tarzýnýn benimsenmesi, enerji alýmý artarken enerji harcanmasýnýn azalmasý ve nihayet kýrsaldan kente göç olgusu ile birlikte kaçýnýlmaz olmuþtur.

DSÖ, fazla kiloluluk ve obezite tanýmýný beden kitle indeksine [BKÝ = Aðýrlýk (kg) / Boy (m2)] Dayanarak yapmaktadýr. 

Buna göre;

• Fazla kiloluluk: BKÝ = 25.0-29.9 kg/m2 ve

• Obezite: BKÝ ≥30 kg/m2 olarak kabul edilmektedir.

 

Geliþmiþ toplumlarýn %25’i obez, %25’i fazla kilolu, %25’i de normal kilolu ancak genetik olarak obeziteye eðilimli olduðu kabul edilmektedir. Bu son grup, sürekli diyet ve egzersiz çabalarý ile kilosunu koruyabilen, bunlara dikkat etmediði takdirde kolaylýkla kilo alarak fazla kilolu veya obez sýnýfýna geçiþ gösterebilen bireyleri kapsamaktadýr. Bu kiþilerde genetik altyapýya baðlý olarak metabolik mekanizmalar obezlerdekine benzer biçimde çalýþmakta ve bu grup için son yýllarda “metabolik obez” tanýmý kullanýlmaktadýr. Öte yandan araþtýrmacýlar kilolu hatta hafif obez sýnýfýna giren fakat metabolik açýdan tamamen normal olan bir grup olduðunu bunlar içinde ”saðlýklý obez” tanýmýnýn kullanýlmasý gerektiðini bildirmektedirler.Türkiye’de obezite prevalansý geliþmiþ batý ülkelerinden aþaðý kalmamakta, hatta son yapýlan Çalýþmalarda Ortadoðu rakamlarýna yaklaþtýðý anlaþýlmaktadýr. Türk eriþkin toplumunda obezite prevalansý, özellikle kadýnlarda %30 gibi kritik yüksek oranlara ulaþmýþtýr.

 

Tip 2 diyabet, her iki cinste ve tüm etnik gruplarda kilolu olmakla paralellik göstermektedir.Tip 2 Diyabet riski kilolu olmanýn derecesi ve süresi ile yakýndan iliþkilidir. Hemþire SaðlýkÇalýþmasýnda BKÝ arttýkça tip 2 Diyabet geliþtirme riskinin arttýðý görülmüþtür. Bu çalýþmada,BKÝ <22 kg/m2 olanlarda diyabet riski en düþük bulunmuþtur. Örneðin, BKÝ 35 kg/m2’ye Çýktýðýnda relatif risk 40 kat artmaktadýr. Benzer bir eðilim Saðlýk Çalýþanlarý Ýzlem Çalýþmasýnda da görülmüþtür. Erkekte en düþük risk  

BKÝ 35 kg/m2’ye çýktýðýnda ise riskin 60.9 kat arttýðý görülmüþtür. Obezite kýsýtlý saðlýk bakým harcamalarýný tehdit eden; özellikle tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalýklar, kanser ve hipertansiyon insidensinde artýþa ve daha pek çok saðlýk sorununa yol açan epidemik bir hastalýktýr

 

Koroner kalp hastalýðý: Obezitenin KKH ve kardiyovasküler mortalite artýþýna neden olduðu birçok gözlemsel çalýþmada gösterilmiþtir. NHS’de BKÝ <21 kg/m2 olanlara göre düzeltilmiþ KKH riski BKÝ 21-22.9 kg/m2 olanlarda 1.2 kat, 23-24.9 kg/m2 olanlarda 1.5 kat, 25-28.9 kg/m2olanlarda 2.1 kat ve ≥29 kg/m2 olanlarda 3.6 kat artmýþtýr.

 

Kalp yetersizliði ve atriyal fibrilasyon: BKÝ ≥30 kg/m2 olan kiþilerde non-obezlere göre kalp yetersizliði riski 2 kat, atriyal fibrilasyon riski ise 1.5 kat yüksek bulunmuþtur.Ýnme: BKÝ ≥27 kg/m2 olmasý ve de 18 yaþýndan sonra kilo almýþ olmanýn iskemik inme riskinde artýþa neden olduðu gösterilmiþtir. BKÝ <21 kg/m2 olmasýna göre rölatif risk 27-28.9 kg/m2arasýnda 1.8, BKÝ 29-31.9 kg/m2 arasýnda olanlarda 1.9 ve BKÝ ≥32 kg/m2 olanlarda ise 2.4 tür.

 

Gastrointestinal ve hepatobiliyer hastalýklar: Obezite hepatobilyer sistemi de etkiler. Kilo alýmýyla orantýlý olarak kolelityazis riski artmaya baþlar. Obezite ayný zamanda nonalkolik yaðlý karaciðer hastalýðýna da yol açar. Ayrýca obezitede gastroözofajiyal reflü hastalýðý, erozif özofajit,özofagus adenokarsinomu ve mide kanseri riskleri de artmýþtýr.Solunum sistemi: Obezitede obezite hipoventilasyon sendromu ve OSAS gibi ciddi solunum bozukluklarý görülebilir. Obezite OSAS için en iyi kanýtlanmýþ risk faktörüdür.

 

Kanser: Obezitede bazý kanser tiplerinin sýklýðý artar.BKÝ’de 5 kg/m2 artýþ erkeklerde özofagus, tiroit, kolon ve renal kanserlerinin görülme riskini sýrasýyla 1.52, 1.33, 1.24 ve 1.24 kat arttýrýr. Kadýnlarda ise endometriyum, safra kesesi, özofagus ve renal kanserleri görülme sýklýðý obez bireylerde sýrasýyla 1.59, 1.59, 1.51 ve 1.34 kat artar. BKÝ, Asya-Pasifik popülasyonlarýnda ayrýca meme kanseriyle de iliþkilidir.

Sonuç olarak obezite tedavi edilmesi gereken acil bir durumdur ve bu nedenle diyetisyen ve ilgili branþ uzmanlarý ile beraber uygun diyet, egzersiz programlarýnýn koordineli olarak düzenlenmesi ve diyet, egzersiz ile yeterli kilo veremeyen hastalar için medikal tedavi veya cerrahi seçenekleri düþünmek gerekir.

---

•