Havuz Keyfiniz Yüzme Havuzu Enfeksiyonlarý ile Son Bulmasýn

Özel Gaziantep Akademi Hastanesi  Enfeksiyon Hastalýklarý ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmaný Doç. Dr. Ömer EVÝRGEN yaz mevsimlerinde yaþanabilecek Yüzme Havuzu Enfeksiyonlarý hakkýnda birbirinden önemli açýklamalar yaptý.

Yüzme popüler bir spor aktivitesidir ve ayný zamanda düzenli fiziksel aktivite yapmak için de kullanýlýr. Su bazlý fiziksel aktivitelerin Romatoit artrit ve osteoartrit gibi kronik hastalýklara ve ruh saðlýðýna iyi geldiði, özellikle yaþlýlarda yaþam kalitesini arttýrdýðý gösterilmiþtir. Ancak bunu yaparken su kaynaklý hastalýklara da dikkat etmemiz icap etmektedir. 

Yüzme havuzlarýnýn (su oyun parklarý, sýcak su havuzlarý, jakuzi vb.) sebep olduðu hastalýklar suda bulunan mikrop ve kimyasallar nedeniyle ortaya çýkar. Bunlar yutularak, buðu veya aerosoller halinde solunarak ya da kontamine suya direk temas yoluyla bulaþabilmektedir. Bu hastalýklar ayrýca sudaki kimyasallardan veya havada gaz haline dönüþen kimyasallardan kaynaklanabilir. Havuz suyu ile bulaþan bu hastalýklar gastrointestinal, deri, kulak, solunum, göz, nörolojik ve yara enfeksiyonlarý dahil olmak üzere çok çeþitli olabilir. Bu hastalýklar hakkýnda temel bazý bilgilere sahip olmak havuzlarda, su parklarýnda ve tedavi amaçlý kullanýlan sýcak su havuzlarýnda daha iyi vakit geçirmemize ve su kaynaklý hastalýklardan korunmamýza katký saðlayabilir. 

 1. Ýshal hastalýðý 

Ýshal en sýk görülen havuz suyu kaynaklý hastalýktýr. Ýshal ve yüzme birlikte düþünülemez. Ýshali olan veya son iki hafta içinde ishal hastalýðý geçirmiþ kiþiler havuza girdiklerinde havuz suyunu kontamine etme riskleri vardýr. Etkenler sýklýkla Cryptosporidium, Giardia, Shigella, norovirus ve E. coli O157:H7’dir. 

Havuz, klor ve pH bakýmýndan çok iyi bile olsa genel kanaatimizin aksine bazý mikroorganizmalar dakikalarca veya günlerce yaþayabilir. Eðer havuzun kontamine olduðunu düþünüyorsanýz ne kadar az su yutarsanýz enfekte olma ihtimaliniz o kadar az olur.  Özellikle iki etkenden bahsedecek olursak; 

-Cryptosporidium; son yýllarda özellikle batý ülkelerinde havuz kaynaklý ishal hastalýklarýnýn baþlýca nedenleri arasýnda sayýlmaktadýr. Klora dayanýklý olduðu için havuz suyunda günlerce canlý kalabilir. Özellikle küçük çocuklar, hamileler ve baðýþýklýðý baskýlanmýþ kiþiler için risk oluþturmaktadýr. 2-3 haftaya kadar uzayan ishallere neden olabilir. 

-Giardia; sýklýkla yüzme havuzu kaynaklý ishal salgýnlarýna neden olan bir baþka patojendir. Uygun klorlu havuzlarda bile 45 dakikaya kadar canlý kalmasýný saðlayan sert bir dýþ kabuðu vardýr. 1-2 haftaya kadar uzayan ishallere neden olabilir. 

2. Döküntülü hastalýk 

-Kaplýca (Sýcak su havuzu) döküntüsü (Pseudomonas Dermatiti / Follikülit); Kirlenmiþ su, bir kiþinin cildiyle uzun süre temas ederse, sýcak su havuzu döküntüsüne neden olabilir. 

Sýcak su havuzu döküntüsü genellikle Pseudomonas aeruginosa’nýn neden olduðu bir enfeksiyondan kaynaklanýr. Belirtileri; 

Deride kaþýntýlý ve kýrmýzý renkli döküntüler oluþur.  Döküntüler genellikle daha önce mayoyla kaplý olan bölgelerde belirgindir.  Özellikle kýl köklerinin etrafýnda irinli lezyonlar vardýr.Her yaþtan insaný etkileyebilir. Çoðu döküntü, birkaç gün içinde týbbi tedavi olmadan temizlenir. Ancak daha uzun sürmesi durumunda saðlýk uzmanýna danýþýlmasý gerekir. 

 3. Kulak enfeksiyonlarý 

Kulak enfeksiyonlarý genellikle yüzme esnasýnda kulaða giren kontamine su mevcudiyeti ile iliþkilidir. Yüzücü kulaðý veya otitis eksterna olarak bilinen bu enfeksiyon, çocuklarda yaygýn olarak görülen orta kulak enfeksiyonu ile ayný deðildir. 

-Yüzücü kulaðý (Otitis Eksterna); belirtileri birkaç gün içinde ortaya çýkar.  Kulak içi kaþýntýlýdýr. Kulakta kýzarýklýk ve þiþlik vardýr. Enfekte kulak çekildiðinde veya kulaða basýnç uygulandýðýnda aðrýlýdýr. Enfekte kulaktan iltihabi akýntý olabilir. 

Tüm yaþ gruplarýnda görülse de çocuklarda daha sýk görülür ve oldukça aðrýlýdýr. 

Kulaða giren kontamine su orada uzun süre kaldýðýnda mikroorganizmalar için mükemmel bir ortam oluþturur ve enfeksiyona neden olur. Bu enfeksiyon kiþiden kiþiye bulaþmaz. Yüzücü kulaðý belirtileri görüldüðünde bir saðlýk uzmanýna baþvurmanýz gerekir. 

-Yüzücü kulaðý riskini azaltmak için; 

Kulaklarýnýzý mümkün olduðu kadar kuru tutunuz.Yüzerken bone ve kulak týkacý kullanýn.Kulaklarýnýzý iyice kurutmak için bir havlu kullanýn. Suyun kulak kanalýndan çýkmasýna izin vermek için kulaðýnýz aþaðý bakacak þekilde baþýnýzý eðin.  Suyu boþaltmak için kulaðýnýz aþaðý bakarken kulak memesini farklý yönlere doðru çekin. Kulaklarýnýzda hala su varsa, kulak kanalýndaki havayý hareket ettirmek için saç kurutma makinesi kullanmayý düþünün.Kurutucuyu en düþük ýsý ve hýz ayarýnda kullanýn.Kurutucuyu kulaðýnýzdan 5-10 cm uzakta tutun. Kulak kanalýnýza (pamuk uçlu çubuklar, kurþun kalem, ataç veya parmaklar dahil) hiçbir nesne koymayýn. Kulak kirini çýkarmaya ÇALIÞMAYIN. Kulak kiri, kulaðýnýzýn enfeksiyondan korunmasýna yardýmcý olur. Kanalýnýzýn kulak kiriyle týkalý olduðunu düþünüyorsanýz, saðlýk uzmanýnýza danýþýn. Damlalar; kulak tüpü olanlar, hasarlý kulak zarlarý, dýþ kulak yolu enfeksiyonlarý veya kulak akýntýsý olan kiþiler tarafýndan kullanýlmamalýdýr. 

Kulaklarýnýzda aðrý, rahatsýzlýk veya akýntý varsa, saðlýk uzmanýnýza danýþýn. Dezenfektan ve pH seviyelerinin günde en az iki kez kontrol edildiði havuz ve sýcak sularda mikroplarýn yayýlma olasýlýðý daha düþük olduðundan böyle yerleri tercih edin. 

4. Solunum yolu enfeksiyonlarý 

Yüzücüler, zararlý mikroplar içeren bir havuzdan veya sýcak sudan çýkan buharý solurlarsa, solunum yolu enfeksiyonlarý açýsýndan risk altýndadýrlar. Burada en sýk sorumlu tutulan mikroorganizma Legionella’dýr. Legionella, Lejyoner hastalýðý olarak ta bilinen Lejyonella pnömonisine neden olur. Lejyonella hastalýðý genellikle antibiyotiklerle baþarýlý bir þekilde tedavi edilse de bazen ölümcül de seyredebilir. Bazý kiþilerde hastalýðýn kliniði daha aðýr seyretmektedir; 

50 yaþ ve üzerindekiler 

Sigara içenler 

Kronik akciðer hastalýðý olanlar (KOAH) 

Baðýþýklýk sistemi baskýlanmýþ kiþiler 

Lejyonella hastalýðý insandan insana bulaþmaz. Legionella doðal olarak sularda, özellikle de ýlýk suda bulunur. Kaplýca ve SPA’lar yeterince temizlenmediðinde ve uygun bir þekilde dezenfekte edilmediðinde buharýn solunmasý ile hastalýk geliþebilir. 

 

Yüksek su sýcaklýklarýnda, Legionella gibi mikroplarý öldürmek için gerekli olan dezenfektan düzeylerini korumak zor olduðundan, sýcak su havuzlarýnýn dezenfektan ve pH seviyelerinin uygunluðundan emin olun. Özellikle daha kalabalýk kullanýmlarda dezenfektan ve pH kontrollerinin daha sýk yapýlmasý gerektiðini unutmayýn. 

 

5. Gözlerin ve akciðerlerin kimyasal irritasyonu 

-Yüzdükten sonra gözlerde kýzarýklýk, burun ve boðazda yanma varsa, idrar, kaka ve teri suçlayabiliriz! 

Yüzücülerin saðlýðýný korumak amacýyla havuz suyuna sýklýkla klor eklenir. Ancak sudaki klor, yüzücülerin vücutlarýndan suyla temas sonucu havuz suyuna geçen (çiþ, kaka, ter , kir, cilt hücreleri ve kiþisel bakým ürünleri gibi) ürünlerle birleþir. Bu ise iki soruna neden olur; 

Sadece serbest klor mikroplarý öldürebileceðinden sudaki klor seviyesi azalmýþtýr.

Sudaki klor kimyasal irritan olan kloraminlere dönüþür.

Klor ve pH seviyesi uygun olan saðlýklý havuzlarda güçlü bir kimyasal kokusu alamazsýnýz.  Eðer güçlü bir þekilde klor kokusu alýyorsanýz bu muhtemelen kloramin kokusudur. Bu da havuzdaki serbest klor seviyesinin azaldýðýnýn ve havuz suyunun kirlendiðinin göstergesidir. Sudaki kloramin gaz formuna dönüþerek havaya karýþýr. Bu özellikle iyi havalandýrýlmayan kapalý yüzme havuzlarý için daha büyük bir problemdir. Bu kloraminler bazen içme sularýnda kullanýlan kloraminden faklýdýr. 

-Kloraminler saðlýðýmýzý nasýl etkilerler?  

Herkeste (yüzücüler ve havuz dýþýnda olup ayný havayý soluyan kiþiler)  

Solunum belirtilerine (burunda yanma, öksürük ve hýrýltýlý solunum) neden olur. 

Astým ataklarýný tetikleyebilir. 

Yüzücülerde ise  

Gözlerde kýzarýklýk ve batma 

Deri irritasyonu ve döküntülere neden olur.

 

6.Yüzme havuzu ile bulaþmayan enfeksiyonlar 

-Baþ biti (Saç biti) 

Yüzme havuzu ile yayýlma ihtimali düþüktür. Baþ biti saçlara tutunarak hayatta kalýr ve havuzdaki klor seviyesi bitleri öldürmese de saç su altýndayken bile ondan ayrýlmazlar. Baþ biti ancak havlu, saç fýrçasý gibi kiþisel eþyalarýn paylaþýmý sonucu temas yoluyla yayýlýr. 

-MRSA enfeksiyonu, 

MRSA (Metisiline dirençli Stafilococcus aureus), uygun dezenfektan (klor) ve pH seviyelerine sahip olan havuz suyunda uzun süre dayanamaz. Bu þekilde bir yayýlým bildirilmemiþtir. 

-Kýl kurdu (Oksiyur, Enterobius vermicularis) 

Yüzme havuzu kullanýmý ile nadiren yayýlmaktadýr. Enfeksiyon kýl kurdu yumurtalarýnýn yutulmasý ile ortaya çýkar. Havuzlardaki klor seviyesi kýl kurdu yumurtalarýný öldürmek için yeterli olmasa da binlerce litre suda o birkaç yumurtaya denk gelme olasýlýðýnýz düþüktür. 

 

7. Havuz kullanýmýnda saðlýk için dikkat edilmesi gerekenler 

- Ýshaliniz varsa havuza girmeyin 

- Havuza girmeden önce mutlaka duþ alýn ve vücudunuzdaki her türlü kirden kurtulun.

- Havuzda su içindeyken tuvaletinizi yapmayýn. 

- Havuz suyunu yutmayýn.

- Her saat baþý çocuklar için tuvalet molasý verin, bezi varsa kontrol edin ve havuzdan uzak bir bölgede deðiþtirin, bol miktarda su için, güneþ kremini her saat baþý yeniden uygulayýn.

- Klor ve pH düzeylerinin uygunluðunu kontrol edin.

- Havuzlarda; serbest klor düzeyinin  (1–3 mg/L veya ppm) ve pH (7.2–7.8) olmasý ideal mikrop öldürücü ortamý saðlar. 

- Kaplýca/SPA’larda; uygun dezenfektan düzeyleri (klor 2–4 ppm] veya bromine 4–6 ppm) ve pH (7.2–7.8) olmasý ideal mikrop öldürücü ortamý saðlar. Kaplýca/SPA’larda ölçümler günde iki kez yapýlmalýdýr. Sýcak su havuzlarýnýn sularý düzenli olarak deðiþtirilmeli ve havuzlardaki biyofilm tabakasýnýn ovma yapýlarak çýkarýlmasý gerekir. 

- Pratik test þeritleri ile bu ölçümleri kendiniz de yapabilirsiniz.

---