Ýnternet baðýmlýlýðýnýn, özellikle çocuklarda modern çaðýn hastalýklarýndan biri olarak kabul edildiðini söyleyen Özel MMT Amerikan Hastanesi Psikoloðu Gonca Hasgül, bu baðýmlýlýðýn hem psikolojik hem de fiziksel sorunlara yol açtýðýný belirtti.
Özel MMT Amerikan Hastanesi Psikoloðu Gonca Hasgül, çocuklarda artan internet baðýmlýlýðýna dikkat çekti. Özellikle çocuklarýn çok küçük yaþtan itibaren cep telefonlarý sayesinde internet ve sanal ortama baðýmlýlýðýnýn arttýðýný dile getiren Hasgül, küçük yaþtan itibaren sussun, oyalansýn veya aðlamasýn diye eline tablet ya da cep telefonu verilen çocuklarýn sanal dünyadan koparýlmasýnýn zor olduðunu dile getirdi.
Ýnterneti doðru ve sýnýrlý þekilde kullanmanýn önemine deðinen Psikolog Gonca Hasgül, “Okullarýn ve ailelerin çocuklara yeterli sosyalleþme ortamý sunamamalarýna karþýn az da olsa bir alternatif olma niteliði taþýyabilir; çünkü arkadaþlarýyla sürekli iletiþim içinde olmak çocuðun aidiyet ve önemsenme ihtiyacýný karþýlayabilmektedir. Çocuk kendini sanal dünyanýn tehlikelerinden nasýl koruyacaðýný bilemez. Bir konu ile ilgili araþtýrma yaptýðýmýzda doðru olan ve olmayan binlerce bilgiyle karþýlaþýyoruz. Çocuk hangisinin doðru hangisinin yanlýþ olduðunu ayýrt edemeyebilir, yanlýþ bilgiyi doðru zannedip buna inanabilir, cinsel içeriklerle ya da uygun olmayan reklamlara maruz kalabilirler. Küçük yaþtan itibaren sussun, oyalansýn veya aðlamasýn diye eline tablet ya da cep telefonu verilen ortamda yetiþen çocuklarý. Bu sanal dünyadan ayýrabilmek de son derece zordur. Çocuklar illa internet kullanacaksa; ebeveyn kontrolünde kullanmalýdýr” dedi.
Psikolog Gonca Hasgül, internet kullanýmý ile ilgili olarak kendisine en çok sorulan sorularý ve cevaplarý ise þöyle sýraladý;
• Teknolojinin çocuklara sunduðu avantajlar neler?
Doðru bir þekilde ve sýnýrlý süreli kullanýldýðýnda bilgiye ulaþma, araþtýrma yapma ve merak uyandýrarak bilme isteðinde artýþ türünde eðilimler yaratmaya baðlý olarak yaratýcý düþünceyi desteklemektedir. Okullarýn ve ailelerin çocuklara yeterli sosyalleþme ortamý sunamamalarýna karþýn az da olsa bir alternatif olma niteliði taþýyabilir; çünkü arkadaþlarýyla sürekli iletiþim içinde olmak çocuðun aidiyet ve önemsenme ihtiyacýný karþýlayabilmektedir.
• Teknolojinin çocuklara sunduðu dezavantajlar neler?
Çocuk kendini sanal dünyanýn tehlikelerinden nasýl koruyacaðýný bilemez. Bir konu ile ilgili araþtýrma yaptýðýmýzda doðru olan ve olmayan binlerce bilgiyle karþýlaþýyoruz. Çocuk hangisinin doðru hangisinin yanlýþ olduðunu ayýrt edemeyebilir, yanlýþ bilgiyi doðru zannedip buna inanabilir, cinsel içeriklerle ya da uygun olmayan reklamlara maruz kalabilirler. Ayrýca çocuðun sanal dünyada fazla vakit geçirmesi okulda öðrenme sorunlarý, dikkat daðýnýklýðý, takýntýlar, iliþki kurmada yetersizlik gibi birçok probleme neden olabilir.
• Çocuk teknolojiyle kaç yaþýnda tanýþmalý?
Bu noktada kesin bir þey söylemek zor, ancak küçük yaþlarda tabi ki önerdiðimiz bir durum deðil; çünkü küçük bir çocuðun gerçek iliþkileri deneyimlemeye ihtiyacý var. Oyun oynamak, akran iliþkisi, geliþimsel döneme baðlý görevler vs. çocuðun Facebook’ta sayfa açmasýndan daha önemlidir. Küçük yaþtan itibaren sussun/oyalansýn/aðlamasýn diye eline tablet ya da cep telefonu verilen ortamda yetiþen çocuklarý. Bu sanal dünyadan ayýrabilmek de son derece zordur.
• Anne-babanýn tutum ve davranýþý nasýl olmalý?
Öncelikle ebeveynler, çocuklarýn sanal aðlarla iliþkilerini yasaklamak yerine yönetebilmeli, bu konuda çocuðu bilinçlendirmek ve eðitmek son derece önemli. Mutlaka koruyucu að ve programlarýn kullanýlmasý gerekiyor. Ebeveynler; çocuðun kimlerle neler yazýþtýðýnýn, neler araþtýrdýðýnýn, sanal dünyayla ne kadar vakit geçirdiðinin farkýnda olmalýdýr. Çocuða mutlaka ‘Sanal Dünya Mahremiyeti’ kazandýrýlmalýdýr yani her türlü kiþisel ve mahrem bilgisini paylaþmamsý konusunda bir bilinç oluþturulmalýdýr. Aile iliþkilerindeki eksiklikler de bu duruma neden olabileceðinden ailelerin sanal medya kullaným alýþkanlýklarýný gözden geçirmeleri, aile içi iletiþimi artýrmalarý ve gerekirse çocuðu spor/sanat gibi etkinliklere yönlendirmeleri gerekmektedir.
• Bugünkü þartlarda cep telefonu çocuklara kaç yaþýnda alýnmalý?
Bu soruya aslýnda “ Ne Kadar Gerekli?” diye bakmamýz gerekiyor. Ýstatistik kurumunun verilerine göre ortalama yaþ 10. Ancak çocuðun telefonu bilinçli bir þekilde kullanabilmesi için belirli bir olgunluk düzeyine ulaþmasý gerekiyor. Bu yüzden özelliklede internet baðlantýsý olan akýllý telefonlar 15 yaþtan önce önerilmemelidir.
• Okulda cep telefonu kullanýlmalý mý yoksa uzak tutulmalý mý?
Telefon illa taþýnacaksa; ders sýrasýnda sessiz deðil mutlaka kapalý konumda olmalýdýr. Ancak okula giriþ ve çýkýþlarda açýk olmasý daha uygundur. Yine burada da ebeveyn ve öðretmen kontrolü önemlidir. Gerek telefon gerek medya kullanýmý konusunda öðretmenlerin ve ailelerin kesin kararlýlýk göstermeleri ve bunlar kullanýlacaksa belirli kurallarýn konulup mutlaka uyulmasýnýn saðlanýlmasý gerekmektedir.