Prof. Dr. Mehmet Keskin, tip 1 diyabet hastasý çocuklar için hem yetkililere hem ailelere hem de okullara önemli önerilerde bulundu.Gaziantep Üniversitesi Þahinbey Araþtýrma ve Uygulama Hastanesi Çocuk Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmaný Prof. Dr. Mehmet Keskin, çocuklardaki tip 1 diyabet hastalýðý ile ilgili Gaziantep Mega Haber’e açýklamalarda bulundu.Keskin, tip 1 diyabet hastalýðýný taþýyan çocuklar için evde, okulda veya kreþte neler yapýlabileceðini de anlattý.
KESKÝN, TÝP 1 DÝYABETÝ ANLATTI
Öncelikle tip 1 diyabet hastalýðý hakkýnda bilgi veren Prof. Dr. Mehmet Keskin, “Vücudumuzda artan þekeri kullanabilmemiz için insülin denen hormona gereksinim duyuyoruz. Bu hormon da pankreastan salýnýyor. Eðer pankreastan bu insülin yetersiz þekilde salýnýrsa oluþan tablo tip 1 diyabetin ortaya çýkmasýna sebep oluyor. Çocuk yaþ grubunda tip 1 diyabet dediðimiz vakalar olduðu gibi, tip 2 diyabet vakalarý da var” dedi.
HASTA SAYISINDA ARTIÞ VAR
Tip 1 diyabet hastalýðýnýn geçmiþe göre arttýðýnýn altýný çizen Keskin, bu hastalýðýn bugün daha küçük çocuklarda bile ortaya çýktýðýný söyledi. Keskin, þöyle devam etti: “Bu hastalýðý artýk küçük bebeklerde bile görüyoruz. Yani yenidoðan döneminde, 5 aylýk, 6 aylýk bebeklerde, 1 yaþýnda, 2 yaþýnda olan çocuklarda diyabeti daha sýk görmeye baþladýk. Bunun zor bir grup olduðunu paylaþmak lazým. Çünkü küçük çocuklara insülin vermek durumundayýz.”
“HASTALIÐI YENÝ DOÐAN
BEBEKLERDE BÝLE GÖRÜYORUZ”
Tip 1 diyabetin artmasýnýn nedenlerine iliþkin konuþan Keskin, buna genetik yapýnýn yanýnda çevresel faktörlerin de neden olduðunu belirtti. Çevresel faktörlerin gýdalar, atmosfer, iklim deðiþiklikleri, bir takým enfeksiyonlar gibi olgulardan oluþtuðunu dile getiren Keskin, “Bu hastalýðý artýk yeni doðan bebeklerde bile görüyoruz. Bunu düþünürsek, bu hastalýðýn oluþmasýnda anne boyutu da var. Yani faktörler çok fazla ve çocuklardaki sýklýðýn arttýðý bir gerçek” diye konuþtu.
“YILDA YAKLAÞIK 2 BÝN CÝVARINDA ÇOCUK DÝYABET OLUYOR”
Keskin, tip 1 diyabette Gaziantep’in diðer kentlerden farkýnýn olmadýðýný belirterek, “Tip 1 diyabet deðil, ama tip 2 diyabette Gaziantep’in diðer kentlerden farký var. Çünkü onda obezite, genetik faktörler, beslenme etkili oluyor. Ama tip 1 diyabet için bunu söyleyemeyiz. Bizim verilerimize göre Türkiye genelinde yýlda yaklaþýk 2 bin civarýnda çocuk diyabet oluyor” dedi.
DÝYABETLÝ ÇOCUKLAR ÝÇÝN EVDE, OKULDA VEYA KREÞTE NELER YAPILABÝLÝR?
Keskin, tip 1 diyabet hastasý çocuklar için evde, okulda veya kreþte neler yapýlabileceði konusunda da açýklamalarda bulundu. Bu konunun güncel bir mesele olduðunu vurgulayan Keskin, þu ifadeleri kullandý: “Biz çocuk yaþ grubunda hem kreþ boyunda, hem anaokulu boyutunda hem de okul çaðý çocuklarýmýzda ciddi sorunlar yaþýyoruz. Çünkü bunlar özel gruplar. Aslýnda bu çocuklarýmýzýn hayatýnda hiçbir þey farklý deðil. Spor yapmalarýnda sakýnca yok. Bu hastalýk sonuçta bulaþýcý deðil. Tamamen normal çocuklar. Sadece herkese önerdiðimiz saðlýklý beslenme bunlar için zorunlu oluyor.”
ABUR CUBURA DÝKKAT…
Okul veya kreþlerde tip 1 diyabet hastasý çocuklara abur cubur tarzý yiyeceklerin verilmesinin yanlýþ olduðunu söyleyen Keskin, bu tarz beslenmenin diyabet hastasý çocuklar için oldukça riskli olduðunu belirtti. Keskin, sözlerini þöyle sürdürdü: “Tip 1 diyabet þöyledir. Bu tip ufak dengesiz bir gýda alýndýðý zaman þeker bir anda 500 - 600’e kadar fýrlýyor. Yani bu kontrol altýna alýnamazsa þeker komasýna kadar götürüyor. Aileler de haklý olarak huzursuz oluyor. Kreþlerin, okullarýn bu konuda duyarlý olmalarý lazým. Þöyle sorunlar da var. Bu çocuklarýn insülin kullanmasý lazým. Çocuklarýn beslenme saatleri için uygun zeminler hazýrlanmasý lazým. Mesela biz bazen duyuyoruz. Çocuða insülin yapacak bir ortam yok. Çocuk tuvaletteyken insülin yapýlýyor. Biz bu sorunlarla karþýlaþtýk. Türkiye genelinde böyle sorunlar çýktýðý için bizim Çocuk Endokrin Derneði, Saðlýk Bakanlýðý, Milli Eðitim Bakanlýðý bir araya gelerek ortam bir program yapýldý. Ayný zamanda bu konudaki yönetmelikler çýktý.”
“PSÝKOLOJÝK DESTEK GEREKÝYOR”
Tip 1 diyabet hastasý çocuklarýn en ufak bir olaydan etkilenebileceklerini, bu nedenle de destek saðlanmasý gerektiðini söyleyen Keskin, saðlýklý olduklarý için o çocuklara hastalarmýþ gibi yaklaþýlmasýnýn yanlýþ olduðunu ifade etti. Ayrýca Türkiye þartlarýnda her tip 1 diyabet hastasý çocuðun özel okullarda okutulacak þansa sahip olmadýðýnýn altýný çizen Keskin, “Herkes çocuðunu özel okula gönderemez. O yüzden bu çocuklarýmýza sahip çýkmamýz gerekir. Bu konuda yasal zorunluluklar da var. Biz de, Diyabet Yaþam Derneði de destek olmaya hazýr. Onlara bu uygun ortamlarý saðlamamýz kesinlikle þart” dedi.
“DÝYABETLÝ ÇOCUKLARA DEVLET YA DA ÞEHÝR OLARAK MADDÝ DESTEK SAÐLANMALI”
Bazý tip 1 diyabet hastasý çocuklarýn ailelerinin maddi zorluklarla karþýlaþtýðýna da dikkat çeken Keskin, “Þeker ölçme cihazlarýnýn uygun olmasý lazým. Ne yazýk ki piyasada uygun ama güvenmediðimiz cihazlar var. Onlarda farklar çýkýyor. Sonuçta her aile bu masrafý karþýlayamýyor. Ama biz de güvendiðimiz aletleri kullanmasýný isteriz. Çünkü bunu yapmazsak takipler iyi olmuyor. Belki devlet bazýnda, belki de þehir olarak bu çocuklarýmýza böyle destek olabiliriz” diye konuþtu.
KESKÝN’DEN AÝLELERE VE OKULLARA ÖNERÝLER
Keskin, son olarak ailelere ve okullara þu önerilerde bulundu:“Diyabetli çocuklarýmýzý kazanmamýz lazým. Çünkü onlar için hayat kolay olmuyor. Onlarýn psikolojisinin çok iyi olmasý lazým. Psikolojileri nasýl iyi olabilir? Gittikleri okulda huzursuz olmamalarý lazým. Çünkü bulaþýcý bir hastalýk deðil. Tamamen saðlýklý çocuklar. Onlara hiçbir ayrým yapmamak lazým. Onlara uygun ortamlar lazým. Bu okul bazýnda çok önemli. Ailelerimiz de çok önem taþýyor. Çünkü aile çocukla ne kadar ilgili olursa bu çocuða da yansýyacak. Diyabet hastasý çocuklarýmýzla konuþmak, onlarý dinlemek lazým. Biz onlara vakit ayýrdýðýmýz zaman, aile birebir ilgili olursa, okul bahsettiðim sorunlar konusunda daha duyarlý olursa bu çocuklarýmýzý kazanýrýz.”(magahaber27)