Koruyucu Diþ Hekimliði Uygulamalarýndan “Fissür Örtücüler”
Çocuk Diþ Hekimliði Uzmaný Dr. Dt. Erkan Onur AKGÜN; Saðlýk alanýnda yakýn zamandaki geliþmelerin birçoðu hastalýklarý baþlamadan önleme yönündedir. Taný koymada yardýmcý teknolojiler sýklýkla hastalýk baþladýktan sonra iþe yaramaktadýr. Önemli olan ise baþlamadan engellemektir.
Diþ hekimliði uygulamalarýnýn çok büyük bir yüzdesi diþ çürüðünün restorasyonu ile ilgilidir. Diþ çürüðü, Dünya Saðlýk Örgütü’ne göre en yaygýn hastalýktýr. Bu hastalýðýn önlenmesinde aðýz temizliðinin saðlanmasý en çok iþe yarayan uygulamadýr. Aðýz temizliði için yapýlan uygulamalar diþlerin ve çevre dokularýn fýrça yardýmýyla temizlenmesi, diþlerin ara yüzeylerine eriþim ve bu bölgelerin ayrýntýlý temizliði için diþ ipi kullanýmý ve son aþama olarak kalan artýklarýn tamamen uzaklaþtýrýlmasý için aðýz bakým sularýnýn kullanýlmasý olarak tanýmlanmaktadýr. Yapýlan bilimsel çalýþmalarda, bu uygulamalar içerisinde diþlerin ve çevre dokularýnýn uygun bir fýrça ile temizlenmesi, aðýz bakýmýnda en faydalý basamak olarak öne çýkmaktadýr. Fýrçalama iþleminde diþlerin tüm yüzeylerinin temizlenmesini ana hedeftir.
Çiðnemede büyük fonksiyona sahip büyük ve küçük azý diþlerinin çiðneyici yüzlerinde bulunan derin girintiler “Fissürler” olarak adlandýrýlmaktadýr. Bu bölgeler yiyecek artýklarýnýn sýkýþmasý için çok uygun alanlardýr. Yiyecek artýklarýnýn buralardan temizlenmesi son derece zor olmaktadýr. Özellikle çocuklukta ve genç yaþlarda fýrçalama iþleminin uygun yapýlamamasýyla bu bölgeler daimi diþler üzerinde ilk çürük oluþumlarýnýn gözlenmesine neden olmaktadýr. Hastalýðý baþlamadan önleme amacý, fissürlerin korunmasý gerekliliðini beraberinde getirmektedir.
Fissür örtücüler bu amaca hizmet etmek üzere 1960 yýlýndan beri diþ hekimliðine hizmet etmektedir. Erken çocukluk çaðýnda, yeteneklerin sýnýrlý olmasý ve bu sebeple diþ fýrçalamanýn yetersiz yapýlmasý sonucunda çürümeye yatkýn olan fissürler örtülerek artýklarýn sýkýþmasý engellenmekte ve kendi kendine temizlenen düz yüzeyler elde edilmektedir. Son yýllarda nano teknolojinin geliþmesi ile birlikte fissür örtücü materyallerde geliþmiþ ve bakterilerin öldürülmesi ve baþlamýþ lezyonlarda sýnýrlý bir geri dönüþ yaptýðý kanýtlanmýþ flor iyonlarý fissür örtücülerin yapýsýna katýlmýþtýr. Böylelikle fissürlerde baþlangýç aþamasýnda dahi olsa çürüðün geri döndürülebildiði bir savaþçý elde edilmiþtir.
Uygulanmasý kolay olan ancak koruyucu etkinliði kanýtlanmýþ materyaller olarak fissür örtücüler diþlerin aðýzda saðlýklý biçimde geçirdiði zamaný uzatan yaralý diþ hekimliði uygulamalarý arasýnda kendine ciddi bir yer edinmiþtir.