“Bebek ölümlerinin yoðun olarak Güneydoðu Anadolu Bölgesinde olmasý, bölgenin kaderi deðil, devletin ve doðal olarak devleti yöneten iktidarlarýn eksikliðinden kaynaklanmaktadýr” diyen CHP’nin Doktor Milletvekili Bayram Yýlmazkaya konuyu Türkiye Büyük Millet Meclisine taþýdý.
Ülkemizde yaþanan bebek ölümlerinin OECD ve Avrupa ülkelerinin çok üzerinde olduðunu gerekçe gösteren CHP Gaziantep Milletvekili Opr. Dr. Bayram Yýlmazkaya, yaþanan bebek ölümlerini engellemek, ölümlere sebep olan sorunlarý coðrafi ve kültürel olarak derinlemesine araþtýrmak, çözüm yollarýný ortaya koymak, bu konudaki eksiklikleri gidermek ve gerekli yasal düzenlemeleri kapsamlý bir þekilde yapabilmek amacýyla Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýðýna araþtýrma önergesi verdi.
Bebek ölümleriyle ilgili devletin eksikliði olduðunu vurgulayan Yýlmazkaya, bu ölümlerdeki sorumluluðun devleti yöneten iktidarlarda olduðunu belirtti.
“Bebek ölüm hýzý illere göre incelendiðinde, bebek ölüm hýzýnýn en yüksek olduðu illerin sýrasýyla Gaziantep, Mardin, Þýrnak ve Kilis olmasýnýn düþündürücü olduðunu” vurgulayan Yýlmazkaya, bebek ölümlerinin bu bölgede yoðunlaþmasýný þu sebeplere baðladý;
“Bu illerdeki yoðun iþsizliðin, ekonomik sýkýntýlarýn yaný sýra ebeveynler eðitimsiz ve bilinçsiz olmasý, saðlýk hizmetlerine eriþimin kýsýtlý olmasý bebek ölümlerinin yoðun olarak bu coðrafyadaki illerde görülmesinin en önemli faktörlerindendir. Bu illerin hepsinin Güneydoðu Anadolu Bölgesinde olmasý, devletin ve doðal olarak devleti yöneten iktidarlarýn eksikliklerinden kaynaklanmaktadýr.” diyen Yýlmazkaya hazýrladýðý araþtýrma önergesinde þu ifadelere yer verdi;
“Ýnsanoðlunun dünya üzerinde varlýðýný sürdürebilmesi türünün devamý ile mümkün. Bu amaçla insanoðlunun baþta saðlýk olmak üzere, ekonomik ve toplumsal alanda birçok önlem aldýðý görülmektedir. Bu nedenle dünyadaki bütün kuruluþlarýn, devlet ve uluslararasý yapýlarýn temel hedeflerinin baþýnda saðlýklý nesillerin devamý adýna çeþitli yatýrýmlar yapýldýðý görülmektedir. Ancak araþtýrmalar gösteriyor ki, birçok ülkede hala bebek ölümleri hiç de hafife alýnamayacak kadar fazla ve ne yazýk ki bebek ölümlerinde baþýný çeken ülkelerden biri de Türkiye.
Türkiye’nin halen AB ülkelerinden daha fazla bebek ölüm hýzý ve 5-6 yaþ çocuk ölüm hýzýna sahip olduðu görülmektedir. 2018 yýlýnda 5-6 yaþ ölüm hýzý Türkiye’de binde 9,5 seviyesinde iken AB ülkelerinde ise bu rakam binde 4 olarak görülmektedir.
Verilere göre bebek ölüm sayýsý 2018 yýlýnda 11 bin 629. Bin canlý doðum baþýna düþen bebek ölüm sayýsýný ifade eden bebek ölüm hýzý, diðer bir ifade ile ülkemizde 2018 yýlýnda bin canlý doðum baþýna 9,3 bebek ölümü gerçekleþtiðini göstermektedir.
Bebek ölüm hýzý illere göre incelendiðinde, 2018 yýlýnda bebek ölüm hýzýnýn en yüksek olduðu il binde 15,3 ile Gaziantep olarak baþý çekmektedir. Bu ili binde 14,9 ile Mardin, binde 14,5 ile Þýrnak ve Kilis izlemesi düþündürücüdür. Bu illerdeki yoðun iþsizliðin, ekonomik sýkýntýlarýn yaný sýra ebeveynler eðitimsiz ve bilinçsiz olmasý, saðlýk hizmetlerine eriþimin kýsýtlý olmasý bebek ölümlerinin yoðun olarak bu coðrafyadaki illerde görülmesinin en önemli faktörlerindendir. Bu illerin hepsinin Güneydoðu Anadolu Bölgesinde olmasý, devletin ve doðal olarak devleti yöneten iktidarlarýn eksikliklerinden kaynaklanmaktadýr.”
21. Yüzyýlýn Türkiye’sine Yakýþmamaktadýr!
“TÜÝK'in önceki yýllara ait verilerine bakýldýðýnda Gaziantep’teki bebek ölümlerinin Türkiye ortalamasýnýn çok üzerinde seyretmesi, Gaziantep ölçeðindeki bebek ölümleri binde 15,3 ile 81 il arasýnda baþý çekmesi ve Gaziantep’teki bebek ölümlerinin Avrupa’nýn 4 katý üzerinde gerçekleþmesi 21. Yüzyýlýn Türkiye’sine yakýþmamaktadýr.
Bebek ölümlerini engellemek için yenidoðan ve çocuklara verilen saðlýk bakým hizmetleri geliþtirilmelidir ve hizmetlerin ücretsiz verilmesi de bebek ölümlerini azaltýlmasýnda önemli bir etkendir.
Yapýlan çalýþmalarýnda da 1000 kiþiye düþen doktor ve hemþire sayýlarý yüksek olan ülkelerde anne ve bebek ölüm hýzýnýn düþtüðü ve aralarýnda güçlü bir iliþki saptandýðý belirlenmiþtir. Türkiye’de on bin kiþiye düþen doktor, ebe ve hemþire, hastane yatak sayýsýna bakýldýðýnda OECD ye üye ülkelerin ortalamasýnýn altýnda kaldýðý görülmektedir.
Annenin gebelik ve doðum sýrasýnda saðlýk hizmetlerinden yararlanmasý bebek ölüm hýzýný etkileyen önemli faktörler arasýnda. Doðum öncesi bakým ya da doðum sýrasýnda bakým alamayan annelerin bebek ölüm hýzlarý, bu hizmetten en az birisini alan annelere göre belirgin olarak daha yüksek. Eðer anne hem gebelik, hem de doðum sýrasýnda saðlýk hizmeti almýþ ise bebek ölüm hýzý ülkenin ortalama bebek ölüm hýzýnýn çok daha altýna iniyor.
Tüm bu faktörlerin yaný sýra annenin doðurganlýk özellikleri de bebek ölüm hýzýný etkileyen önemli faktörler arasýnda. Annenin sýk doðum aralýðý ve doðum sayýsýnýn artmasý bebek ve çocuk ölüm hýzlarýnýn artýþýna neden olan faktörler arasýnda sýralanmaktadýr.
Bu gerekçeler ýþýðýnda ülkemizde yaþanan bebek ölümlerinin OECD ve Avrupa ülkelerinin çok üzerinde olduðu gerçeðinin deðiþtirilmesi için gerekli adýmlarýn biran önce atýlmasý zaruri hale gelmiþtir.
Ýþte bu sebeplerden ötürü ülkemizde yaþanan bebek ölümlerini engellemek, ölümlere sebep olan sorunlarý coðrafi ve kültürel olarak derinlemesine araþtýrmak, çözüm yollarýný ortaya koymak, bu konudaki eksiklikleri giderilmek, gerekli yasal düzenlemeleri kapsamlý bir þekilde yapabilmek amacýyla Meclis Araþtýrmasý açýlmasýný arz ve teklif ederiz.”