Önemli bir toplum saðlýðý problemi: Sünnet komplikasyonlarý

Gaziantep Özel Sevgi Hastanesi / Çocuk Cerrahisi Uzmaný Prof.Dr. Haluk Ceylan;  ‘‘ Sünnet, dünyada ve ülkemizde en sýk uygulanan cerrahi iþlemdir. Birbirinden farklý pek çok yöntemle yapýlabilen sünnet iþleminde amaç,  penisin baþ kýsmýný (glans penis) örten sünnet derisinin (prepisyum) cerrahi olarak çýkarýlmasýdýr.dedi

 

Fimozis (sünnet derisinin çocuðun rahat iþemesini engelleyecek kadar dar olmasý), cinsel yolla bulaþan enfeksiyon hastalýklarýnýn önlenmesi, sýk idrar yolu enfeksiyonu ve tekrarlayan balanopostitisin (glans penis ve prepisyumun iltahabi durumu)  önüne geçilmesi, sünnet yapýlmasýný gerektiren týbbi gerekliliklerden bazýlarýdýr. 

 

Sünnet, yurdumuzda yüzyýllardan beri evlerde, düðün salonlarýnda, toplu þölenlerde yapýlan bir iþlem olmasý nedeniyle, halkýmýzýn büyük çoðunluðu tarafýndan basit ve sýradan bir operasyon olarak algýlanmakta ve hafife alýnmaktadýr. Halbuki cerrahi prensiplere uyulmaksýzýn yapýlan sünnet, kanama ve enfeksiyon gibi komplikasyonlarýn yaný sýra, penis ve idrar boþaltým sisteminde kalýcý sakatlýklara ve hatta çocuðun ölümüne kadar varan aðýr sonuçlara yol açabilir. Cerrahi teknik olarak hassas inceliklere sahip bir iþlem olan sünnetin, eðitimsiz kiþiler tarafýndan yapýldýðýnda, çocuklarýn %35’e varan büyük bir kýsmýnda çeþitli komplikasyonlarýn ortaya çýktýðý bildirilmektedir. Türkiye’de her yýl 1 milyon kadar erkek bebeðin dünyaya geldiði dikkate alýnýrsa, yýlda 350bin çocuðumuzun sünnet komplikasyonu riski ile karþý karþýya olduðu kolayca anlaþýlmaktadýr.

 

Sünnet sonrasýnda görülen komplikasyonlarýn bazýlarýný þu þekilde özetleyebiliriz: Sünnet derisinin yetersiz çýkarýlmasý sýk rastlanan bir durumdur ve sýklýkla þiþman çocuklarda ortaya çýkar. Sünnet sonrasý görülen bazen kanamalar basit þekilde durdurulabilir ancak þiddetli kanamalar ancak cerrahi uygulamalarla durdurulabilir. Koter ile yapýlan sünnetlerde (sünnet derisinin daðlanarak kesilmesi, ki bu teknik halk arasýnda “lazerli sünnet” olarak bilinmektedir) iþlem sýrasýnda penis tehlikeli þekilde ýsýnabilir ve kan dolaþýmý bozularak penis nekroza gidebilir. Hemofili hastalarý, önceden gerekli önlemler alýnmadan sünnet edilirse, oluþacak þiddetli kanama çocuðun ölümüne dahi yol açabilir. Kullanýlan yanlýþ lokal anestezikler penisin kan dolaþýmýný bozarak organ kaybýna neden olabilir. Penisin uç kýsmýnýn kesilerek kalýcý hasar görmesi, bu bölgenin ya da penisin bir kýsmýnýn kopmasý ciddi sünnet komplikasyonlarýdýr. Ýþeme yolunun (üretra) dýþ deliðinin idrar yapmayý zorlaþtýracak biçimde daralmasý, üretranýn kýsmen ya da tamamen kesilerek zedelenmesi, sünnet derisinin penisi saran deriyi de içine alacak þekilde fazla çýkarýlmasý gibi problemler, cerrahi kurallara uyulmadan yapýlan sünnetler sonrasýnda sýk görülen aðýr komplikasyonlarýdýr ve kalýcý sakatlýklara yol açabilir.

Sünnet komplikasyonlarýndan korunmak için týbbi ve cerrahi kurallara hassasiyetle riayet edilmelidir. Çocuðun saðlýk durumu, sünnet öncesinde cerrah tarafýndan dikkatlice deðerlendirilmelidir. Çocuðun geçmiþinde var olmasý muhtemel saðlýk problemlerinin anne ve babaya dikkatlice sorulmasý (kanamaya eðilim, alerjik durumlar, geçirilen bulaþýcý hastalýklar ve  ameliyatlar gibi)  ve çocuðun sünnet öncesinde poliklinik þartlarýnda muayene edilmesi,  her cerrahi giriþimden önce olduðu gibi, sünnet öncesinde de cerrahýn  ilk yaklaþýmýný oluþturmalýdýr.  Penis yapýsýnda bir anormallik varsa (peniste eðrilik, hipospadias gibi) uygulanacak cerrahinin yönü deðiþeceüi için sünnet yapýlmamalýdýr. Ýnmemiþ testis, fýtýk gibi ek hastalýklar saptanýrsa, sünnet bu hastalýklar dikkate alýnarak planlanmalýdýr. 

 

Sonuç olarak; bilinçsizce yapýlan sünnet iþlemlerinden sonra ortaya çýkan komplikasyonlar ülkemiz için önemli bir toplum saðlýðý sorununa yol açmaktadýr. Anne ve babalarýn, sünnetin cerrahi bir iþlem olarak önemi hakkýnda bilinçli olmasý, sünnetin konunun uzmaný cerrahlar tarafýndan yapýlmasý, sünnet sonrasýnda ortaya çýkmasý olasý problemleri ve kalýcý sakatlýklarý en aza indirecektir. 

---