ÇOCUKLARDA ÞAÞILIÐA DÝKKAT!

Özel Gaziantep Sevgi Hastanesi Doktorlarýndan Göz Saðlýðý ve Hastalýklarý Uzmaný Opr. Dr. Erdal KAYDU  Çocuklarda Þaþýlýk (Göz Kaymasý) hakkýnda  okuyucularýmýzý bilgilendirdi.

 

Bölgemizde sýk olarak görülen ve halk arasýnda göz kaymasý olarak da bilinen þaþýlýk, düz karþýya bakan bir kiþinin iki gözünün ayný istikamette olmamasý yani bir göz karþýya bakarken diðer gözün burun tarafýna, kulak tarafýna, yukarýya veya aþaðýya doðru kaymasýdýr. Þehla bakýþ, þaþýlýðýn tam karþýlýðý olmayýp daha çok yalancý kaymalar için kullanýlan bir tariftir.

 

Þaþýlýk sýk görülür mü?

 

Þaþýlýk, çocukluk çaðý hastalýklarý içerisinde en sýk görülenlerden biridir. Ayrýca tembellik dediðimiz tedavisi belirli bir yaþtan sonra mümkün olmayan görme kaybý da yapmasý hastalýðýn önemini daha fazla arttýrmaktadýr.

 

Þaþýlýðýn baþlýca sebepleri nelerdir?

 

Þaþýlýðýn çoðu defa belirli bir sebebi yoktur ancak büyük bir kýsmý doðuþtandýr. Ýrsi yani kalýtýmsal özelliði çok fazladýr. Çocuklardan birinde veya ailede varsa diðer çocuklarda þaþýlýk geliþme ihtimali gözlenmektedir.

Yüksekten düþme, ateþli hastalýk, havale geçirme ve erken doðum zeminde olan bir þaþýlýðý ortaya çýkartabilmektedir. 

Görme kaybý yapan sebepler belirli bir süre sonra gözün kaymasýna yol açabilirler. Görme kaybý çok küçük yaþta olursa göz içeriye yani burun tarafýna doðru kayar, ileri yaþlarda görme kaybý olursa göz dýþarýya yani kulak tarafýna kayar. Kaza geçirilmesi, menenjit, beyin tümörü, beyin kanamasý, þeker, yüksek tansiyon ve guatr göz sinirlerinde felç yaparak göz kaymasýna sebebiyet verebilirler. Yine multiple skleroz dediðimiz bazý sinirsel hastalýklar da göz kaymasý ile belirti verebilir.

 

Þaþýlýðýn belirtileri nelerdir?

 

Gözün belirli bir yöne kaymasý en önemli belirtidir. Baþlangýçta arada bir kayma görülebilir. Çocuk yorgun olduðunda veya uykudan yeni uyanýp dikkati azaldýðý zamanlarda daha fazla kayma ortaya çýkabilir. Kafanýn belirli bir yöne eðilmesi, televizyona çok yakýndan bakýlmasý ve gözlerde titreme diðer belirtilerdir. Bazen güneþe çýkýldýðý zaman çocuðun kayma olan gözünü kýsarak baktýðý fark edilebilir. Bu, dýþa doðru olan kaymalarda oldukça erken saptanan bir belirtidir. Doðuþtan katarakt veya göz içi tümörlerinde kayma ile beraber karþýdan bakýldýðýnda göz bebeðinde beyazlýk da görülebilir. Ýleri yaþlarda birdenbire ortaya çýkan göz kaymalarýnda hasta baktýðý her þeyi çift görebilir. Bu þikayet birkaç ay içerisinde kaybolur. En çok korktuðumuz ise hafif olan ve ailelerin fark edemediði küçük kaymalardýr. Bunlarda diðer göz de saðlam olduðu için çocuk büyüyünceye kadar gözden kaçabilir ve tembellik yerleþir. Bu sebeple en küçük kayma þüphesinde bile çocuklarýn ayrýntýlý muayene edilmeleri þarttýr.

 

Teþhisi nasýl konulur?

 

Oldukça kolaydýr. Her yaþtaki çocuða þaþýlýk muayenesi yapýlabileceði unutulmamalýdýr. Bu sebeple çocuk büyüyünceye kadar beklenilmeli diye bir yaklaþým kesinlikle doðru deðildir. Muayenede dikkat edilmesi gereken nokta þaþýlýðýn gözlük kusuruna baðlý olup olmadýðýdýr. Bunun için ilaçlý muayene yapýlmasý þarttýr. Bu muayenede çocuða göz bebeðini büyüten ilaç damlatýlýr ve 1-2 saat bekletilir. Arkasýndan gözlük muayenesi tekrarlanýr.

Þaþýlýk tedavisi nasýl yapýlýr?

 

Þaþýlýk tedavisi ne kadar erken yaþta baþlarsa tedavinin baþarý derecesi o kadar fazla olmaktadýr. Tedavi baþarýsýndaki diðer nokta þaþýlýðýn bir veya iki gözde olup olmadýðýdýr. Eðer hep ayný göz kayýyorsa tedavide baþarýlý olma olasýlýðý daha az olmaktadýr. Ýki gözün birden kaydýðý hastalarda ise tembellik daha az olduðu için baþarý oraný da fazla olmaktadýr. Þaþýlýk tedavisi gözlük, ameliyat ve kapatma ile yapýlmaktadýr.

 

Yüksek hipermetrop gözlük kusuruna baðlý olan þaþýlýklarda yalnýzca gözlük tedavisi yeterli olmaktadýr. Ancak hastanýn en az 18 yaþýna kadar gözlüðe devam etmesi gereklidir. Böyle hastalarda ameliyatýn faydasý deðil zararý bile olabilmektedir. Gözlüðe baðlý olmayan þaþýlýklarda eðer sadece bir gözde kayma varsa gecikilmeden ameliyat yapýlmalýdýr. Ameliyat için hastanýn 1,5-2 yaþýný geçmemesi gerekir. Ýki gözde birden kayma varsa 5-6 yaþlarýna kadar beklenebilir. Sadece bir gözde kayma olan hastalarda gözlük veya ameliyat gerekse bile kapatma tedavisinin yapýlmasý þarttýr. Kapatma, tembel olan gözün görme derecesinin arttýrýlmasý için gerekli olan bir tedavidir.

 

Þaþýlýðýn lazerle tedavisi var mýdýr?

 

Þaþýlýðýn laserle gerçek anlamda tedavisi yoktur. Ameliyatý býçakla yapýlan bir tedavidir. Ancak 18 yaþýn üzerinde gözlük kullanan ve gözü kayan hastalarda laser tedavisi gözlüðü ortadan kaldýrmak için yapýlabilir.

---