ÞÝÞKÝNLÝK VE STRES

Geçmeyen Þiþkinliðinizin Nedeni ÝBS olabilir

 

ÝBS NEDÝR?

Ýrritabl Barsak Sendromu (ÝBS) diðer adýyla Huzursuz Baðýrsak Hastalýðý organik bir hastalýk yokken karýnda rahatsýzlýk hissi, þiþkinlik, aðrý ve baðýrsak hareketlerinde deðiþiklik olmasý olarak tanýmlanýr. ÝBS hastalarýnda sindirim sistemindeki sinirlerin ve kaslarýn aþýrý duyarlý olmasý sonucu tuvalet alýþkanlýðýnda deðiþiklik, ishal veya kabýzlýk, karýn aðrýsý, karýnda þiþkinlik ve aþýrý gaz þikayetleri bulunur.

Karýnda þiþkinlik, ÝBS hastalarýnda uzun süren, geçmeyen, tekrarlayan, bezdiren ama öldürmeyen, yaþam kalitesini bozan önemli bir problemdir. Sebebi tam olarak bilinmeyen bu hastalýk stresle iliþkili iþlevsel bir bozuklukdur. Bulaþýcý deðildir, insandan insana geçmez. Ýltihap, ülser, týkanýklýk, kanser yoktur, hayatý tehdit edici deðildir. Hastalýk zaman zaman artýp, zaman zaman azalabilir. Stres, depresyon, kaygýlýlýk, üzüntü þikayetleri artýrabilir. Toplumda çok sýk olmasýna raðmen büyük çoðunluk doktora baþvurmaz, daha çok bayanlarda görülür.

 

 

ÞÝÞKÝNLÝK NEDEN OLUR?

Karýnda þiþkinliðin en sýk sebebi ÝBS ‘dir. Ancak þiþkinlik yapan altta yatan diðer hastalýklarýn olmadýðýný göstermek gerekir. Laktoz intoleransý, süt içince þiþkinlik ve ishal toplumda çok sýktýr. Fruktoz intoleransý belli meyvelerde ve mýsýr þurubu kullanýlan tatlýlar yendikten sonra þiþkinlik görülür. Çölyak hastalýðý ve buðday allerjisi ekmek, tahýllý gýdalara baðlý þiþkinlikden sorumludur. Þiþkinlik nadiren karýnda su birikmesi (asit), dýþký birikmesi (kabýzlýk), kitlesel oluþumlar (tümör) nedeniyle de olabilir. Yapýlacak kan tetkikleri ile emilim bozukluðu olup olmadýðý, ultrasonografi ile safra ve pankreas hastalýklarý, gastroskopi ile mide hastalýklarý ve kolonoskopi ile baðýrsak hastalýklarý yönünden ileri tetkikler yapýlmalýdýr.

 

En sýk þiþkinlik sebebi sindirim sisteminde aþýrý gaz birikimidir. Sindirim sistemindeki gazýn yarýsý yutulan hava, kalan kýsmýnýn yaklaþýk yarýsý sindirim sýrasýnda ortaya çýkan gaz, diðer yarýsý baðýrsak bakterilerinin ürettiði gazdýr. Karnýmýzda artan gaz geðirme ve yellenme ile atýlýr. Sindirim sistemindeki fazla gaz organlarýn duvarlarýnda gerilmeye ve þiþkinliðe yol açar. Þiþkinlik ise karýn aðrýsýna, nefes darlýðýna çok daha ilerlerse kalp de çarpýntýlara yol açabilir. Fazla gazý atmak için sýk yellenme, sýk geðirme kaçýnýlmazdýr, ötesinde vücut için yararlýdýr. Fakat bazen strese baðlý da aþýrý ve sürekli geðirme olabilir.

 

 

ÞÝÞKÝNLÝKTEN KORUNMAK ÝÇÝN…

Tedavide beslenme alýþkanlýðýnda deðiþiklik ve diyet önerileri, yürüyüþ ve spor yapýlmasý, stresle baþ etme yöntemleri ve çeþitli ilaçlar kullanýlýr. Yemekleri yavaþ ve iyi çiðniyerek yeme en önemli tedavidir. Gaz oluþturan gýdalar azaltýlmalýdýr. Diyetin kiþiselleþtirilmesi önemlidir. Herkesin belli baþlý dokunan gýdalarý tespit edip uzak durmaya çalýþmasý gerekir.

 

Dikkat edilmesi gereken çok önemli bir nokta stres. Biliyoruz ki yoðun stress mide þikayetleri, gastrit veya ülser, dispepsi, baðýrsaklarda aþýrý kasýlmalar yanýnda karýnda þiþkinliðin en önemli nedenidir. Stres yönetimi, yürüyüþ ve sporla birlikte yapýlmalýdýr. Derin ve yavaþ bir þekilde karýndan derin nefes alma beyine giden oksijeni artýrarak rahatlama saðlamaktadýr. Kaygý veren kendi iç sesimizin farkýna varmalýyýz, çünkü çoðu zaman bizi olaylar deðil bizim olaylara yüklediðimiz anlamlar üzmektedir. Negatif olumsuz düþünceler yerine olumlu düþünmeye çalýþmalýyýz. Zamanýmýzý iyi planlayýp, sonra strese girmemeliyiz. Doðru zamanlarda HAYIR demesini bilmek, aþýrý sorumluluk almamak sonradan strese girmemek için önemlidir. Yukarýda bahsettiðimiz önlemlere raðmen iyileþmeyen hastalarda bazen psikolojik olarak rahatlatýcý bir tedavi ya da psikiyatri konsültasyonu gerekebilir.

 

 

 

---

•