Kontak Lens kullanýmý ile ilgili mutlaka bilinmesi gerekenler hakkýnda Özel Göznuru Göz Hastanesi Doktorlarýndan, Göz Hastalýklarý ve Cerrahisi Uzmaný Op. Dr. Erhan Tümer, önemli bilgiler verdi.
Kontak lensin yaygýnlaþmaya baþladýðý ilk yýllarda çoðunlukla görünümleri için gözlük takmak istemeyen kiþiler doktorlarýndan lens talebinde bulunurken, bugün saðladýðý birçok avantaj nedeniyle doktorlar da doðrudan kontak lens kullanýmýný önerebiliyor. Bütün yararlarýnýn yanýnda kontak lens de doðru yerden alýnmadýðý ve doðru kullanýlmadýðý zaman saðlýk riski oluþturabiliyor.
Kontakt lens, kýsaca gözün kýrma kusurlarýný düzeltmek için gözlüðe alternatif olarak üretilmiþ bir metaryeldir. Kontakt lensler ayný zamanda kornea ön yüzeyini tamamen saran ve korneanýn bir kýsmýný düzelten bir tür metaryeldir. Kontakt lensler, daha çok optik amaçlý kullanýlmakla birlikte kozmetik ve tedavi amaçlý da kullanýlýyor.
Göz Hastalýklarý ve Cerrahisi Uzmaný Op. Dr. Erhan Tümer, lens kullanýrken dikkat edilmesi gerekenleri açýkladý.
Kontakt Lens Nedir?
Gözün kýrma kusurlarýný düzeltmek için gözlüðe alternatif olarak üretilmiþ, kornea ön yüzeyine takýlan merceklere kontak lens denir. Kontak lensler kýrma kusurlarýný düzeltme amaçlý olarak kullanýlmakla beraber kozmetik ve tedavi edici amaçla da kullanýlabilir.
Refraksiyon ve optikle ilgili ilkeler gözlüklere benzer þekilde kontakt lenslere de uygulanýr. Bunlar, miyopi ve hipermetropi derecesine göre oluþan kornea eðriliðinin bir kontakt lens yüzeyi ile deðiþtirilerek var olan kusurun düzeltilmesidir. Astigmatizmalarýn çoðunlukla kornea ön yüzeyinin çarpýklýðý sonucu oluþmasýndan dolayý ya sert kontakt lenslerin kullanýlmasý ya da özel olarak astigmatizmaya yönelik üretilmiþ yumuþak lenslerin(torik lens) kullanýlmasý gerekmektedir.
Küçük numaralarda gözlük ve kontakt lens numaralarý ayni iken, numara arttýkça kontakt lens numarasý ile gözlük numaralarý farklý olmaktadýr.
Kontakt Lens Çeþitleri
Günümüzde temel olarak iki çeþit lens vardýr. Bunlar gaz geçirgen sert lensler ve yumuþak lenslerdir.
Gaz Geçirgen Sert Lensler
Göze oksijen geçiþine izin verdikleri için bu adý alýrlar ve bu özellikleri nedeniyle artýk kullanýlmayan sert lenslere göre kornea epitel metabolizmasýný daha az bozarlar. Korneanýn seklini almadýklarý için yüksek astigmatizma ve keratokonus gibi olgularda özellikle tercih edilirler.
Yumuþak Lensler
Çok deðiþik tipleri vardýr. Günlük kullanýlan 1 gün ömürlü lensler, günlük kullanýlan 1 ay ömürlü lensler, günlük kullanýlan 3 ay ömürlü lensler, günlük kullanýlan 1 yýl ömürlü lensler, bazý göz hastalýklarýnýn tedavisi için kullanýlan tedavi edici lensler, bifokal lensler ve renkli lensler gibi. Bunlarýn kullanýmý oldukça rahattýr. Gözdeki kusurun düzeltilmesi için kullanýlan lenslerin çoðu renksizdir (ancak kontakt lenslerin çoðu kullanýlýrken rahat takýlmasý için çok hafif renklendirilirler) ve göze takýldýðýnda görünümü deðiþtirmezler. Takýldýklarý sürece kusuru giderir ve berrak bir görüntü saðlarlar.
Kontakt Lenslerin Gözlüðe Göre Avantajlarý
• Lensler nesneleri gerçek büyüklüðünde gösterir.
• Lensler daha geniþ görüþ alaný saðlar. Gözlükte yan görüþ zayýftýr.
• Lenslerin rahatsýz edici engellemeleri yoktur. Gözlükte çerçeve ve mercek kenarlarý her zaman hissedilebilir.
• Lensler soðuktan sýcak ortama geçiþte buðulanmaz. Gözlükte ise buharlaþma ve buna baðlý olarak net görememe olabilir.
• Lensler spor, dans ve diðer etkinliklerde sizi rahatsýz etmez. Gözlük ise etkinlik sýrasýnda rahatsýz edebilir.
• Lens kullanýmýnda güneþ gözlüðü takýlabilir. Gözlük ise güneþ gözlüðü takýmýný zorlaþtýrýr.
• Lensler yüzde aðýrlýk yapmaz. Gözlük ise rahatsýzlýk vericidir.
• Lenslerin optik düzeltme özellikleri her bakýþ yönünde aynýdýr. Çoðu gözlük camýnda özellikle yüksek numaralarda merkezden uzaklaþtýkça görüntüde bozulmalar görülebilir.
• Lensler, gözlükten daha iyi derinlik algýlamasýný saðlar.
• Sporcu, makyöz, fotoðrafçý, eðlence sektöründe veya dýþ mekanda çalýþanlar ya da iþi gereði mikroskop, teleskop gibi alet kullanan meslekler için idealdir.
Kontakt Lenslerinizde Aramanýz Gereken Özellikler
Gözünüze uygun olmayan kontakt lens problem çýkaracaktýr. Bu nedenle hangi tür kontakt lensler olursa olsun,sadece kozmetik amaçlý dahi olsa, mutlaka doktor muayenesinden sonra alýnmalýdýr. Muayene sýrasýnda gözünüze en uygun çap ve radiusta kontakt lens çeþidi belirlenecek ve Kontakt lens Merkezimde daha önce Kontakt lens tecrübeniz yoksa deneme lensi takýlarak gözünüzün kontakt lense gösterdiði reaksiyon deðerlendirilecektir. Kontakt lens takip çýkarma size öðretildikten sonra lensiniz anýnda size teslim edilecektir.
Kontakt Lensler nasýl kullanýlmalý
Göz doktorunun muayenesi sonucu gözün kontakt lens kullanmaya uygun olup olmadýðý hangi özelliklere sahip lensin uygun olduðunun tespiti (lens çapý, gücü, kullaným süresi, vb.) yapýlmalýdýr.
Kontakt lensler mutlaka doktor kontrolü sonrasý kullanýlmalýdýr.
Takma: Yumuþak lenslerinizi iþaret parmaðýnýzýn ucuna aldýktan sonra, göz kapaklarýnýzý iyice açýnýz. Bunu yaparken diðer elinizin iþaret parmaðýný ve baþ parmaðýnýzý kullanýn. Ýþaret parmaðýnýzý kullanarak kontakt lensinizi gözünüze yerleþtiriniz
Çýkarma: Göz kapaklarýnýzý yumuþak lensi takarken yaptýðýnýz gibi açýnýz. Sonra lensi iþaret ve baþ parmaklarýnýzýn arasýnda tutunuz ve hafifçe bükerek gözünüzden çýkarýnýz. Kontakt lens kullanan kiþilerin, düzenli olarak göz doktorunun kontrolü altýnda olmalarý gerekir. (6 aylýk aralarla doktorunuzu ziyaret ediniz.)
Lensleri Sorunsuz Kullanabilmek için Bilgiler
• Göz doktorunun size önerdiði, lensin gözde kalma süresini aþmamaya dikkat ediniz.
• Gözlerinizde rahatlýk hissetseniz dahi, maksimum kullanma süresini aþmayýn.
• Gözlerinizin düzenli olarak göz doktoru tarafýndan muayene edilmesini saðlayýn.
• Lenslerinizi her çýkarýþta temizleyin, durulayýn ve dezenfekte edin.
• Ayný solüsyonu bir seferden fazla kullanmayýn. Farklý lens bakým sistemlerini art arda bir arada uygulamayýn veya lens bakým sisteminizi deðiþtirmeyin. Yalnýzca göz doktorunuzun önerdiði sistemi uygulayýn.
• Lenslerinizi baþkalarý ile paylaþmayýn.
• Aeresol ve spreyleri kesinlikle lensleriniz ile temas ettirmeyin.
• Göz kapaklarýnýzýn iç kenar kýsmýna makyaj yapmayýn ve göz doktorunuza önceden danýþmadan damla veya göz ilaçlarý kullanmayýn.
• Solüsyon þiþesinin ucuna parmaðýnýzla veya lensinizle dokunmayýn.
• Gözleriniz rahatsýz ise, lenslerinizi kullanmayýn ve durum devam ediyorsa doktorunuza danýþýn.